وجس (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وَجْس (به فتح واو) از
واژگان قرآن کریم به معنای فزع است.
وَجْس به معنای فزع است.
فزعی که در
قلب افتد و یا از چیزی که شنیده شده احساس شود چنان‌که در
قاموس گفته
و نیز به معنی خفا و پنهانی است.
ایجاس به معنی احساس است و نیز گویند
«اَوْجَسَ خوفا» یعنی ترس را پنهان کرد.
به مواردی از
وَجْس که در
قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(فَاَوْجَسَ فِی نَفْسِهِ خِیفَةً مُوسی - قُلْنا لا تَخَفْ اِنَّکَ اَنْتَ الْاَعْلی) (
موسی ترس خفيفى در دل احساس كرد (مبادا مردم گمراه شوند.) گفتيم: «نترس! تو مسلّماً (پيروز و) برترى!)
یعنی موسی در خودش احساس خوف کرد یا خوف را در ضمیرش پنهان داشت.
(فَاَوْجَسَ مِنْهُمْ خِیفَةً قالُوا لا تَخَفْ) (و از آن‌ها احساس وحشت كرد، گفتند: «نترس!»)
(فَلَمّٰا رَایٰ اَیْدِیَهُمْ لاٰ تَصِلُ اِلَیْهِ نَکِرَهُمْ وَ أَوْجَسَ مِنْهُمْ خِیفَةً) ((اما) هنگامى كه ديد دست آن‌ها به آن نمى‌رسد (و از آن نمى‌خورند، كار) آن‌ها را زشت شمرد؛ و در دل احساس ترس نمود.)
به موردی که در
نهج البلاغه به کار رفته است، اشاره می شود:
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) می‌فرماید:
«لَمْ یُوجِسْ مُوسَی عَلَیْهِ السَّلَامُ خِیفَةً عَلَی نَفْسِهِ، اَشْفَقَ مِنْ غَلَبَةِ الْجُهَّالِ وَ دُوَلِ الضَّلَالِ.» موسی راجع به خودش نترسید بلکه از غلبه نادانان و حکومت گمراهان ترسید که جای حق را بگیرند و جهّال از
سحر ساحران فریب خورند.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «وجس»، ج۷، ص۱۸۲.
