• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وَثَن (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





وَثَن‌ (به فتح واو و ثاء) از واژگان قرآن کریم به معنای بت است.
این واژه سه بار در قرآن مجید به کار رفته است.



وَثَن‌ به معنای بت و جمع آن اوثان است.
در مصباح گوید: خواه از سنگ باشد یا چوب یا غیر آن‌.


به مواردی از وَثَن‌ که در قرآن به‌ کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - الْاَوْثانِ‌ (آیه ۳۰ سوره حج)

(فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ‌ الْاَوْثانِ‌ وَ اجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ)
(از پلیدی‌های بت‌ها اجتناب کنید! و از سخن باطل بپرهیزید!)


۲.۲ - اَوثانًا (آیه ۱۷ سوره عنکبوت)

(اِنَّما تَعبُدونَ مِن دونِ اللَّهِ اَوثانًا)
(شما غیر از خدا فقط بت‌هایی (از سنگ و چوب) را می‌پرستید.)


۲.۳ - اَوثانًا (آیه ۲۵ سوره عنکبوت)

(وَقالَ اِنَّمَا اتَّخَذتُم مِن دونِ اللَّهِ اَوثانًا)
((ابراهیم) گفت: شما غیر از خدا بت‌هایی برای خود انتخاب کرده‌اید.)



به موردی که در نهج البلاغه به کار رفته است، اشاره می شود:

۳.۱ - الْاَوْثَانِ‌ - خطبه ۱۴۷

امام علی (صلوات‌الله‌علیه) در مورد بت‌ها می‌فرماید:
«فَبَعَثَ مُحَمَّداً صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ بِالْحَقِّ لِیُخْرِجَ عِبَادَهُ مِنْ عِبَادَةِ الْاَوْثَانِ‌ اِلَی عِبَادَتِهِ.»
(خداوند محمّد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را به حق مبعوث ساخت تا بندگانش را از پرستش بت‌ها خارج و به عبادت خود دعوت كند.)

محمد عبده در شرح آن گفته «وَثَنَ‌ فلان بالمکان» یعنی: در مکانش ثابت و دایم شده صنم را از آن وثن گفته‌اند که نصب شده و در یک حال ثابت است.
کلبی در کتاب الاصنام‌ نقل کرده: بت اگر به صورت انسان از چوب یا طلا یا نقره باشد صنم نامند و اگر از سنگ باشد وثن گویند. ناگفته نماند این سخن با آن‌چه گفته شد مناسبت دارد.


این لغت سه بار در قرآن مجید به کار رفته است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۱۸۱.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۵۳.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۶، ص۳۲۴.    
۴. فیومی، احمد، المصباح المنیر، ج۱، ص۳۳۴.    
۵. حج/سوره۲۲، آیه۳۰.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۶۷.    
۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۵۲۶.    
۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۳۷۲.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج، ص.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۱۳۱.    
۱۱. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۱۷.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۶۷.    
۱۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۱۷۱.    
۱۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۱۱۵.    
۱۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۹، ص۲۹.    
۱۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۴۳۴.    
۱۷. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۲۵.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۶۷.    
۱۹. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۶، ص۱۷۸.    
۲۰. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۶، ص۱۲۰.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۹، ص۳۹.    
۲۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۴۳۸.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۱۳، خطبه ۱۴۷.    
۲۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۴۱، خطبه ۱۴۳.    
۲۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۰۴، خطبه ۱۴۷.    
۲۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۰۹، خطبه۱۴۷.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۶۶.    
۲۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۶۸.    
۲۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۶۶۴.    
۳۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۶۵.    
۳۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۰۳.    
۳۲. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۴۱.    
۳۳. کلبی، هشام بن محمد، الاصنام، ص۵۳.    
۳۴. حج/سوره۲۲، آیه۳۰.    
۳۵. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۱۷.    
۳۶. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۲۵.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «وثن»، ج۷، ص۱۸۱.    






جعبه ابزار