هَلَع (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
هَلَع (به فتح هاء و لام) از
واژگان قرآن کریم به معنای جزع و گرسنگی است.
این واژه فقط یک‌بار در
قرآن مجید آمده است.
هَلَع (بر وزن فرس) به معنای جزع و گرسنگی است.
چنان‌که در
اقرب الموارد است.
در
صحاح و
قاموس گفته:
«الْهَلَعُ: افحش الجزع» و در قاموس
هلع (بر وزن صرد) را حریص گفته است.
به موردی از
هَلَع که در
قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(اِنَّ الْاِنْسانَ خُلِقَ هَلُوعاً- اِذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً- وَ اِذا مَسَّهُ الْخَیْرُ مَنُوعاً- اِلَّا الْمُصَلِّینَ- الَّذِینَ هُمْ عَلی صَلاتِهِمْ دائِمُونَ) «انسان کم
صبر و پر
طمع خلق شده. آن‌گاه که ضرر بیند می‌نالد. و آن‌گاه که مال یابد
بخل می‌ورزد. مگر نمازگزاران،آن‌ها که نمازها را پیوسته به جا می‌آورند.»
علی هذا
هلوع یبه معنای کم صبر و پر طمع است.
در این‌صورت دو آیه بعدی یعنی جزع به هنگام ضرر و بخل به هنگام
نعمت معنای
هلوع است.
در
مجمع البیان فرموده:
«الْهَلُوعُ الشّدید الحرص الشّدید الجزع» در قاموس و اقرب الموارد گوید:
هلوع کسی است که از شرّ و ضرر می‌نالد و بر مال
حریص و بخیل می‌باشد.
يعنى: انسان كم صبر و پر طمع خلق شده آن‌گاه كه ضرر بيند می‌نالد و آن‌گاه كه مال يابد بخل می‌ورزد.
این واژه فقط یک‌بار در
قرآن کریم آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «هلع»، ج۷، ص۱۵۹.
