هَطْل (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
هَطْل (به فتح هاء و سکون طاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای پى‌در‌پى است. نیز
باران ضعیف و پى‌در‌پى را «هطل» گویند.
چهار مورد از اين مادّه در
نهج‌البلاغه آمده است.
هَطْل:
به معنای پى‌در‌پى است.
مواردی که در «نهج‌البلاغه» به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:
درباره
آدم با
تقوی فرموده:
«وَهَطَلَتْ عَلَيْهِ الْكَرامَةُ بَعْدَ قُحوطِها، وَتَحَدَّبَتْ عَلَيْهِ الرَّحْمَةُ بَعْدَ نُفورِها.»«
کرامت و بزرگواری بر او می‌بارد، بعد از
قحط شدن و
رحمت خدا بر او روی می‌آورد بعد از پشت کردن.»
(شرح های خطبه:
)
درباره كار
خداوند فرموده:
«وَ أَنْشَأَ السَّحابَ الثِّقالَ فَأَهْطَلَ دِيَمَها وَ عَدَّدَ قِسَمَها.» «
خداوند ابر پر باران را به وجود آورد،
باران آن را پى در پى كرد، و قسمت‌هاى آن را (كه كدام به كدام محل بايد ببارد) شمارش فرمود.»
(شرح‌های خطبه:
)
حضرت علی (علیه‌السلام) در رابطه با علم
خداوند فرموده:
«فَسُبْحانَ مَنْ لا يَخْفَى عَلَيْهِ ... وَ ما تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَة تُزيلُها عَنْ مَسْقَطِها عَواصِفُ الاَْنْواءِ وَ انْهِطالُ السَّماءِ.» «
منزه است خدایی که مخفی نمی‌ماند بر او برگی که از درخت می‌ریزد و آن را که بادهای تند «انواء» و باران آسمان از جایش حرکت می‌دهد.»
(شرح‌های خطبه:
)
در
دعای استسقاء به درگاه
خدا دعا ميكند كه:
«وَأَنْزِلْ عَلَيْنا سَماءً مُخْضِلَةً، مِدْراراً هاطِلَةً، يُدافِعُ الْوَدْقُ مِنْها الْوَدْقَ.» «خدایا بر ما ناز کن بارانی مرطوب کننده، پر فائده، دانه درشت، که بارانی بارانی را دفع کند.»
(شرح‌های خطبه:
)
چهار مورد از اين ماده در
نهج‌البلاغه آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «هطل»، ج۲، ص۱۱۰۰.
