• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

هَطْع (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: هَطْع (مفردات نهج البلاغه (جلد ۲))
مقالات مرتبط: هَطْع (مفردات‌قرآن)، مُهطِعین (لغات‌قرآن).


هَطْع (به فتح‌ هاء و سکون طاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای شتاب، خیره شدن است.
اِهْطاع (بر وزن افعال، به کسر همزه و سکون‌ هاء و فتح طاء) به معنای شتاب و دراز کردن گردن است.
سه مورد از اين مادّه در نهج‌البلاغه آمده است.


هَطْع:
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۰۰.    
به معنای شتاب، خیره شدن است. «اهطاع» به معنای شتاب و دراز کردن گردن است.
[۲] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۸۴۳.    
[۳] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۴۱۰.    


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۱۹۱

درباره تقوی فرموده: «فَأَهْطِعوا بِأَسْماعِكُمْ إِلَيْها و أكظّوا بِجِدِّكُمْ عَلَيْها.»
[۴] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۴۴، خطبه ۱۹۱.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۱۵۸، خطبه ۱۸۶.    
[۶] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۸۴، خطبه ۱۹۱.    
«گوش‌هاى خود را به طرف تقوى دراز كنيد و اصرار كنيد با تلاش خود بر تقوى.»
[۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۴۳، خطبه ۱۹۱.    
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۷۰.    
(شرح‌های خطبه:
[۹] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۸۲.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۳۳۶.    
[۱۱] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۲۵۲.    
[۱۲] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۱۱۵.    
)

۲.۲ - نامه ۷۰

به سهل بن حنیف فرماندار مدینه درباره كسانی‌كه به طرف معاویه مى‌گريختند نوشت: «فَإِنَّما هُمْ أَهْلُ دُنْیا مُقْبِلونَ عَلَیْها وَ مُهْطِعونَ إِلَیْها.»
[۱۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ۷۵۹، نامه ۷۰.    
[۱۴] عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۴۴، نامه ۷۰.    
[۱۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۶۱، نامه ۷۰.    
«آن‌ها دنیا پرستانى هستند كه با سرعت به آن روى آورده‌اند.»
[۱۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۲۱.    
[۱۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۷۷.    
(شرح‌های نامه:
[۱۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۷۸.    
[۱۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۱، ص۳۶۹.    
[۲۰] هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۳۹۴.    
[۲۱] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۵۲.    
)

سه مورد از اين ماده در نهج‌البلاغه آمده است.

۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۰۰.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۸۴۳.    
۳. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۴، ص۴۱۰.    
۴. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۴۴، خطبه ۱۹۱.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۱۵۸، خطبه ۱۸۶.    
۶. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۸۴، خطبه ۱۹۱.    
۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۴۳، خطبه ۱۹۱.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۷۰.    
۹. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۸۲.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۳۳۶.    
۱۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۲۵۲.    
۱۲. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۱۱۵.    
۱۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ۷۵۹، نامه ۷۰.    
۱۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۴۴، نامه ۷۰.    
۱۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۶۱، نامه ۷۰.    
۱۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۲۱.    
۱۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۷۷.    
۱۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۷۸.    
۱۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۱، ص۳۶۹.    
۲۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۳۹۴.    
۲۱. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۵۲.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «هطع»، ج۲، ص۱۱۰۰.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 191 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نامه 70 نهج البلاغه
جعبه ابزار