• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

هَضْب (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: جبل (مفردات‌قرآن)، جبال.


هَضْب (به فتح هاء و سکون ضاد) و هَضْبَةُ (به فتح‌ هاء و سکون ضاد) از واژگان نهج البلاغه به معنای كوهى كه زياد ارتفاع ندارد و بالايش پهن و هموار است.
دو مورد از اين مادّه در نهج‌البلاغه آمده است.



هَضْب و هَضْبَةُ به معنای كوهى كه زياد ارتفاع ندارد و بالايش پهن و هموار است.


مواردی که در «نهج‌البلاغه» به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - نامه ۱۱

حضرت علی (علیه‌السلام) در توصیه به لشكريان فرموده: «و اجْعَلُوا لَكُمْ رُقَباءَ فِي صَياصِي الْجِبالِ، وَ مَناكِبِ الْهِضابِ.» «براى خود ديدبانان قرار بدهيد در بالاى كوه‌ها و بالاى تپه‌ها.» (شرح‌های نامه: )

۲.۲ - خطبه ۹۰

درباره تشكيل هوا و جوّ فرموده: «أَرْسَلَهُ سَحّاً مُتَدارَكاً قَدْ أَسَفَّ هَيْدَبُهُ تَمْريهِ الْجَنوبُ دِرَرَ أَهاضِيبِهِ.» «ابر را متلاحق و متراكم فرستاد. در حالی‌كه دنباله آن پایين آمده و باد جنوب آن را مسّ مى‌كند براى فايده‌هاى باران‌هايش.» (شرح‌های خطبه: )


دو مورد از اين ماده در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۹۹.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۱۸۴.    
۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۶۲۶.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۹۵، نامه ۱۱.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۴، نامه ۱۱.    
۶. صالح، صبحی،، نهج البلاغه، ص۳۷۱، نامه ۱۱.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۷۹، نامه ۱۱.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۴۴.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۴۵.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۹، ص۱۶۰.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۷۰.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۵، ص۹۰.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۰۱، خطبه۹۰.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۷۵، خطبه۸۹.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۳۳، خطبه۹۱.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۹۱، خطبه۹۱.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۷۲.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۷۸.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۱۵۶-۱۵۷.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۴.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۴۳۸.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «هضب»، ج۲، ص۱۰۹۹.    






جعبه ابزار