هَشْم (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
هَشْم (به فتح هاء و سکون شین) از
واژگان قرآن کریم به معنای
شکستن چیز نرمی است.
هَشیم (به فتح هاء و کسر شین) به معنای خورد شده و
شکسته علف خشک و چوب است.
این لفظ فقط دو بار در
قرآن مجید آمده است.
هَشْم به معنای
شکستن چیز نرمی است.
«هَشَمَ الشی‌ء هَشْماً» راغب گوید: آن
شکستن چیز نرمی است مثل علف. گویند:
«هَشَمَ عظمه» استخوان او را
شکست؛ هاشمه زخمی است که استخوان سر را می‌شکند.
هَشیم به معنای خورد شده و
شکسته علف خشک و چوب است.
به مواردی از
هَشْم که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(فَاخْتَلَطَ بِهِ نَباتُ الْاَرْضِ فَاَصْبَحَ هَشِیماً تَذْرُوهُ الرِّیاحُ) «علف زمین با آن بی‌آمیخت سپس خشک و
شکسته گردید که بادها آن‌را پراکنده کند.»
(اِنَّا اَرْسَلْنا عَلَیْهِمْ صَیْحَةً واحِدَةً فَکانُوا کَهَشِیمِ الْمُحْتَظِرِ) «ما بر
قوم صالح صیحه‌ای فرستادیم که در اثر آن مانند چوب‌های
شکسته حظیره ساز شدند.»
محتظر به صیغه فاعل کسی است که برای باغ یا گوسفندان حظیره و آغلی از چوب و علف می‌سازد. ظاهرا مراد شکسته شدن چوب‌ها در حین قطع از اشجار است نه شکسته شدن در آغل.
به موردی که در
نهج البلاغه به کار رفته است، اشاره می شود:
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) می‌فرماید:
«اَوْ کَوَقْعِ النَّارِ فِی الْهَشِیمِ» «و یا مانند افتادن آتش در چوب‌ها و علف‌های
شکسته و خشکیده.»
این لفظ فقط دو بار در
قرآن کریم آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «هشم»، ج۷، ص۱۵۶.
