• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

هواء (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





هَواءُ (به فتح هاء و واؤ) از واژگان نهج البلاغه به معنای جوّ، فضاء، شی‌ء خالى و آدم ترسو كه دلش از جرأت خالى است.
چند مورد از این مادّه در نهج‌البلاغه آمده است.



هَواءُ: به معنای جوّ، فضاء، شى‌ء خالى و آدم ترسو كه دلش از جرأت خالى است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۲۱۱

درباره كوه‌ها فرموده است: «فَمَضَتْ رُؤسُها في الْهَواءِ، وَ رَسَتْ أُصولُها في الْماءِ، فَأَنْهَدَ جِبالَها عَنْ سُهولِها، وَ أَساخَ قَواعِدَها في متونِ أَقْطارِها.» «سرهاى كوه‌ها در هوا بالا رفت و ريشه‌هاى آن‌ها در آب (ظاهرا آب مذاب مركز زمین) استوار گرديد، كوه‌هاى زمين را از همواری‌هاى آن بالا برد و قاعده‌هاى آن‌ها را در متن اطراف آن رسوخ داد.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۲ - خطبه ۱۶۰

خطاب به خداوند فرمود: «كَيْفَ أَقَمْتَ عَرْشَكَ، وَ كَيْفَ ذَرَأْتَ خَلْقَكَ، وَ كَيْفَ عَلَّقْتَ في الْهَواءِ سمَاوَاتِكَ وَ كَيْفَ مَدَدْتَ عَلى مَوْرِ الْماءِ أَرْضَكَ، رَجَعَ طَرْفُهُ حَسيراً، وَ عَقْلُهُ مَبْهوراً، وَ سَمْعُهُ والَهِاً، وَ فِكْرُهُ حائِراً.» «چگونه عرش قدرتت را برقرار ساخته‌اى و مخلوقات را آفريده‌اى و چگونه آسمان‌ها و كرات را در هوا معلّق كرده و زمينت را بر روى امواج آب گسترده‌اى (بدون ترديد) ديده فهمش وامانده شود و عقلش مغلوب و مبهوت، شنوائيش حيران و انديشه‌اش سرگردان فرو ماند.» (شرح‌های خطبه: )


چند مورد از این مادّه در نهج‌البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۱۱۱.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۸۴۹.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۱، ص۴۸۲.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۲۰، خطبه ۲۱۱.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۲۱۷، خطبه ۲۰۶.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۲۸، خطبه ۲۱۱.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۱۱.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۶.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۷.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۸، ص۱۷۸.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۷۰.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۵۱.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۴۴، خطبه ۲۱۱.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۷۱، خطبه ۱۵۵.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۲۵، خطبه ۱۶۰.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۴۵.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۰۶.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۰۶.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۶، ص۲۱۱.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۳۴۴.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۲۲.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «هواء»، ج۲، ص۱۱۱۱.    






جعبه ابزار