هلع (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
هَلَع (بر وزن فرس؛ به فتح هاء و لام) از
واژگان قرآن کریم به معنای جزع و گرسنگی است.
هَلَع به معنای جزع و گرسنگی است چنانکه در
اقرب الموارد است.
این لفظ فقط یکبار در
قرآن مجید آمده است:
(اِنَّ الْاِنْسانَ خُلِقَ هَلُوعاً) «انسان کم
صبر و پر
طمع خلق شده.»
(اِذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً) «آنگاه که ضرر بیند می‌نالد.»
(وَ اِذا مَسَّهُ الْخَیْرُ مَنُوعاً) «و آنگاه که مال یابد
بخل می‌ورزد.»
(اِلَّا الْمُصَلِّینَ) (مگر نمازگزاران،)
(الَّذِینَ هُمْ عَلی صَلاتِهِمْ دائِمُونَ) (آنها که نمازها را پیوسته بجا می‌آورند.)
در
صحاح و
قاموس گفته: «الْهَلَعُ: افحش الجزع» و در قاموس هلع (بر وزن صرد) را حریص گفته است.
علی هذا هلوع یعنی کم صبر و پر طمع. در اینصورت دو آیه بعدی یعنی جزع به هنگام ضرر و بخل به هنگام
نعمت معنی هلوع است. در
مجمع البیان فرموده: «الْهَلُوعُ الشّدید الحرص الشّدید الجزع»
در قاموس
و اقرب الموارد گوید: هلوع کسی است که از شرّ و ضرر می‌نالد و بر مال
حریص و بخیل می‌باشد.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «هلع»، ج۷، ص۱۵۹.
