هشام بن عمرو فوطی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
هشام بن عمرو فُوطی (م
قرن سوم هجری)، از متکلمان
معتزلی و از شاگردان
ابوالهذیل علاّف بود.
ابومحمد هشام بن عمرو
فوطی کوفی، اهل
بصره و از موالیان
بنی شیبان بود.
دانش خویش را نزد اساتید بزرگی چون
معمر بن عبّاد سلمی و ابوالهذیل علاّف، متکلم بلندآوازه و از پیشوایان نخستینِ معتزله متوفای
۲۲۶ یا
۲۳۵ق فرا گرفت.
هشام فردی موجّه و قابل قبول نزد
خاصّه و
عامه و دارای عقاید و آرای منحصر به فرد بود،
به همین سبب به مکتب استادش ابوالهذیل وفادار نماند و با او به مخالفت برخاست و ردّیه‌هایی بر آرای او نوشت.
هشام که خود نیز به گونه‌ای از داعیان معتزله بود، جهت ترویج عقاید و افکار خویش به سرزمین‌های مختلفی از شهرهای ساحلی
عراق و
بصره مسافرت کرد و عده‌ای نیز تحت تاثیر عقاید وی قرار گرفته و به او گرویدند.
از جمله برجسته‌ترین شاگردان وی،
عبّاد بن سلیمان معتزلی است.
ذهبی می‌نویسد:
فوطی شخصی با ذکاوت، اهل بحث و
جدل و دارای افکار و عقاید تازه بوده است.
تاریخ درگذشت هشام دقیقاً مشخص نیست، ولی با توجه به
مرگ استادش، وی نیز باید در حدود اواسط قرن سوم وفات یافته باشد.
آثار و تالیفات
فوطی عبارت‌اند از: المخلوق الرد علی الاصم فی نفی الحرکات خلق القرآن التوحید جواب اهل خراسان کتاب الی اهل البصره الاصول الخمس کتاب علی البکریه و کتاب علی ابی الهذیل فی النعیم.
(دیگر منابع:
)
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «هشام
فوطی»، ج۱، ص۸۲۵-۸۲۶.
