هدایت‌گری ابراهیم (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
از مصادیق
هدایتگران که در
آیات قرآن به آنها اشاره شده،
ابراهیم علیه‌السلام است.
ابراهیم علیه‌السلام هدايتگر به
صراط مستقیم، بر اساس
علم اعطايى خداوند به وى:
«انّا نَحنُ نَرِثُ الارضَ ومَن عَلَيها والَينا يُرجَعون ء يابَتِ انّى قَد جاءَنى مِنَ العِلمِ ما لَم‌يَأتِكَ فَاتَّبِعنى اهدِكَ صِرطًا سَويًّا؛
ما زمين و تمام كساني را كه بر آن هستند به
ارث ميبريم و همگي به سوي ما باز ميگردند.اي پدر! علم و دانشي نصيب من شده است كه نصيب تو نشده، بنابراين از من پيروي كن تا تو را به راه راست هدايت کنم.»
ابراهيم عليه‌السلام وظيفه دار
هدایت مردم، بر اساس فرامين الهى:
«قُلنا ينارُ كونى بَردًا وسَلمًا عَلى ابرهيم ء ...وكُلًّا جَعَلنا صلِحين ء وجَعَلنهُم امَّةً يَهدونَ ...؛
(سرانجام او را به درياي
آتش افكندند ولي ما) گفتيم: اي آتش سرد و سالم بر ابراهيم باش ... و همه آنها را مرداني صالح قرار داديم.و آنها را پيشواياني قرار داديم كه به فرمان ما (مردم را) هدايت ميكردند....»
خداوند، هدايتگر ابراهيم عليه‌السلام به سوى عقايد صحيح و
خدا شناسی:
۱. «وكَذلِكَ نُرى ابرهيمَ مَلَكوتَ السَّموتِ والارضِ ولِيَكونَ مِنَ الموقِنين ء فَلَمّا رَءَا القَمَرَ بازِغًا قالَ هذا رَبّى فَلَمّا افَلَ قالَ لَن لَم يَهدِنى رَبّى لَاكونَنَّ مِنَ القَومِ الضّالّين ء فَلَمّا رَءَا الشَّمسَ بازِغَةً قالَ هذا رَبّى هذا اكبَرُ فَلَمّا افَلَت قالَ يقَومِ انّى بَرِى‌ءٌ مِمّا تُشرِكون ء وحاجَّهُ قَومُهُ قالَ اتُحجّونّى فِى اللَّهِ وقَد هَدنِ ولا اخافُ ما تُشرِكونَ بِهِ الّا ان يَشاءَ رَبّى شيًا وسِعَ رَبّى كُلَّ شَى‌ءٍ عِلمًا افَلا تَتَذَكَّرون ء وتِلكَ حُجَّتُنا ءاتَينها ابرهيمَ عَلى قَومِهِ نَرفَعُ دَرَجتٍ مَن نَشاءُ انَّ رَبَّكَ حَكيمٌ عَليم ء ووهَبنا لَهُ اسحقَ ويَعقوبَ كُلًّا هَدَينا ونوحًا هَدَينا ...؛
اينچنين
ملکوت آسمانها و
زمین را به ابراهيم نشان داديم، تا اهل
یقین گردد.و هنگامي كه
ماه را ديد (كه سينه افق را) مي‌شكافد گفت اين خداي من است ؟ اما هنگامي كه (آنهم) افول كرد گفت اگر پروردگارم مرا راهنمائي نكند مسلما از جمعيت
گمراهان خواهم بود.و هنگامي كه
خورشید را ديد (كه سينه
افق را) مي‌شكافت گفت اين خداي من است ؟ اين (كه از همه) بزرگتر است، اما هنگامي كه
غروب كرد گفت اي قوم! من از شريكهائي كه شما (براي خدا) مي‌سازيد بيزارم.قوم او (ابراهيم) با وي به گفتگو پرداختند، گفت چرا درباره خدا با من گفتگو مي‌كنيد در حالي كه خداوند مرا (با دلايل روشن) هدايت كرده و من از آنچه شما شريك (خدا) قرار مي‌دهيد نمي‌ترسم (و به من زياني نمي‌رسد) مگر پروردگارم چيزي را بخواهد، آگاهي پروردگار من آنچنان وسيع است كه همه چيز را در بر مي‌گيرد آيا متذكر (و بيدار) نمي‌شويد؟!اينها دلايل ما بود كه به ابراهيم در برابر قومش داديم درجات هر كس را بخواهيم (و شايسته باشد) بالا ميبريم، پروردگار تو حكيم و دانا است.و
اسحاق و
یعقوب را به او (ابراهيم) بخشيديم و هر كدام را هدايت كرديم و نوح را (نيز) قبلا هدايت نموديم ....»
۲. «وانَّ مِن شيعَتِهِ لَابرهيم ء وقالَ انّى ذاهِبٌ الى رَبّى سَيَهدين؛
و از پيروان او (
نوح) ابراهيم بود.(او از اين مهلكه به
سلامت بيرون آمد) و گفت: من به سوي پروردگارم مي‌روم او مرا هدايت خواهد كرد.» «سيهدين» يعنى مرا به آن راهى كه نشان داده‌اى ثابت نمايى يارى نمايى.
۳. «واذ قالَ ابرهيمُ لِابيهِ وقَومِهِ انَّنى بَراءٌ مِمّا تَعبُدون ء الَّا الَّذى فَطَرَنى فَانَّهُ سَيَهدين؛
به خاطر بياور هنگامي را كه ابراهيم به پدرش (عمويش
آزر) و قومش گفت من از آنچه شما مي‌پرستيد بيزارم! مگر آن خدائي كه مرا آفريده كه او هدايتم خواهد كرد.»
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۳، ص۱۰۰، برگرفته از مقاله «مصادیق هدایتگران (ابراهیم علیه‌السلام)».
