هاشم بن عتبه مرقال
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
هاشم بن عتبه مرقال (م
۳۷ق)،
صحابی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و
حضرت علی (علیه‌السّلام) بود که از
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) حدیث شنید.
وی جزء پنج نفر
قریشی بود که از یاران و همراهان حضرت علی (علیه‌السّلام) بودند. مرقال فردی فاضل و شجاع بود که در جنگ‌های
جمل،
قادسیه و
یرموک حضور داشته و در نهایت در
جنگ صفین به
شهادت رسید.
ابوعمرو هاشم بن عتبة بن ابیوقاص بن اهیب بن زهرة بن عبدمناف قرشی زهری مرقال اعور، برخی نام او را هشام آورده‌اند.
وی در زمان حیات پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) متولد شد
و در
کوفه سکونت داشت.
هاشم صحابی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)
و حضرت علی (علیه‌السّلام) بود
و از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) حدیث شنید.
همچنین
جابر بن سمره از او روایت کرده است.
مرقال پسر برادر
سعد بن ابی وقاص بود و در روز
فتح مکه اسلام اختیار نمود.
ایشان جزء پنج نفر
قریشی بود که از یاران و همراهان حضرت علی (علیه‌السّلام) بودند.
هاشم فردی فاضل و شجاع بود. در جنگ‌های جمل، قادسیه و یرموک حضور داشت و در جنگ یرموک چشمش نابینا شد،
از این رو اعور خوانده می‌شد.
جلولاء، دروازه فتح
ایران، به دست وی فتح شد.
همچنین وی در جنگ صفین حضور داشت و یکی از فرماندهان حضرت علی (علیه‌السّلام) در این جنگ بود و پرچم آن حضرت در دست او بود.
ابتدا پای وی در این جنگ قطع شد و سپس به شهادت رسید.
صاحب
الذریعه ذیل عهدنامه امیرمومنان علی (علیه‌السّلام) می‌نویسد که گفته‌اند: آن را هشام بن عتبة بن وقاص هنگام حضور امام علی (علیه‌السّلام) در
دیر حزقیل کوفه و به سال
۴۰ق نوشته است،
اما با توجه به شهادت هاشم مرقال در جنگ صفین به سال ۳۷ق، بر می‌آید که وی فرد دیگری باشد. (دیگر منابع:
)
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «هاشم مرقال»، ج۱، ص۸۲۱.
