هارون بن غریب
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
هارون بن غریب (متوفای ۳۲۲ق)، معروف به ابن خال، پسردایی
مقتدربالله عباسی و از سرداران و والیان
عصر عباسی بود.
هارون پسردایی مقتدربالله عباسی است که به ابن خال (پسردایی) معروف شد و از سرداران و از والیان عصر عباسی بود. در سال ۳۱۶ق در
واسط با
قرمطیان جنگید، عدهای را کشت و جمعی را اسیر کرد و به
بغداد فرستاد. به حکومت توابع جبل رسید و در سال ۳۱۹ق ولایت توابع
فارس برای او مقرّر شد که مرداویج دیلمی در نواحی
همدان با او درگیر شد. هارون شکست خورد و در اوایل سال ۳۲۰ق به
بغداد بازگشت. بازگشت او همزمان بود با بالا گرفتن قیام
مونس خادم (مظفر) که بر خلیفه مقتدر شوریده بود. مونس به بغداد حمله کرد. مقتدر همراه لشکریان و سردارانش که هارون در پیشاپیش آنها بود، به مقابله برخاست. یکی از آنان به خلیفه پیشنهاد کرد که بازگردد؛ زیرا دلهای افراد متمایل به مونس است. گروهی نیز پیشنهاد پیشروی دادند. خلیفه پیش رفت، ولی نیروهایش شکست خورد. عدهای از بربرهای مغربی به طرف او یورش بردند. یکی از ایشان شمشیری به شانهاش زد. خلیفه بر زمین افتاد و دیگری سر از بدنش جدا کرد و برای مونس برد.
پس از قتل مقتدر،
قاهر خلیفه شد و هارون را بر سرزمین
دینور ولایت داد. پس از آن، قاهر برکنار و با
راضیبالله بیعت شد. هارون که خودش را به دلیل قرابت با مقتدر به خلافت سزاوارتر میدید، از دینور به طرف بغداد حرکت کرد. محمد بن یاقوت، بزرگ حاجبان به نبرد او آمد؛ ولی پیش از برخورد، اسب هارون لغزید و او بر زمین افتاد. یکی از سربازان محمد بن یاقوت بهسرعت پیش آمد و سر او را جدا کرد و برای ابن یاقوت برد.
عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۲۱۵.