نکر (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَکَر (به فتح نون
و کاف)
نَکْر (به فتح نون
و سکون کاف) از
واژگان نهج البلاغه به معنای نشناختن
و ندانستن است. از مشتقات این کلمه در
نهج البلاغه؛
اِنْکار (به کسر الف
و سکون نون) به معنای نشناختن، نه پذيرفتن، عيب گرفتن، نهى كردن
و نوعى عدم قبول است.
مُنْکَر (به ضم میم
و سکون نون
و فتح کاف) به صيغه مفعول به معنای نشناخته در مقابل معروف است. موارد زيادى از این کلمه در نهج البلاغه آمده است.
نَکَر و نَکْر:
(مثل شرف
و عقل) به معنای نشناختن
و ندانستن است.
«نَكِرَ الامرَ: جهلهُ»- «نَكِرَ الرجلَ: لم يعرفهُ» از مشتقات این کلمه؛
اِنْکار به معنای نشناختن، نه پذيرفتن، عيب گرفتن، نهى كردن
و نوعى عدم قبول است.
مُنْکَر به صيغه مفعول به معنای نشناخته در مقابل معروف است. راغب گويد: منكر آن است كه
عقل سليم آنرا قبيح
و ناپسند بداند.
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) می‌فرمايد:
«وَ عَجِبْتُ لِمَن أَنْكَرَ النَّشْأَةَ الاُْخْرَى، وَ هُوَ يَرَى النَّشْأَةَ الاُْولَى.» «تعجب از كسى كه خلقت
قیامت را انكار مى‌كند، در حالی كه خلقت
دنیا را مى‌بيند.» يعنى
آخرت خراب كردن دنيا
و آفريدن آخرت در جاى آن است، اوّلى كه به وجود آمده دوّمى نيز قابل به وجود آمدن است.
(شرح‌های حکمت:
)
حضرت درباره
اهل بیت فرموده:
«وَ لاَ يَدْخُلُ النّارَ إِلاَّ منْ أَنْكَرَهُمْ وَ أَنْكَرُوهُ» (
و جز كسى كه آنان را انكار كند
و آنان هم او را انكار كنند وارد دوزخ نگردد.)
(شرح‌های خطبه:
)
انكار در اين‌جا به معنى نه پذيرفتن
و قبول نكردن است.
«منكر» به صيغه مفعول به معنای نشناخته در مقابل معروف است.
موارد زيادى از این کلمه در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نکر»، ج۲، ص۱۰۶۴.
