نَکْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَکَر (به فتح نون و کاف)
نَکْر (به فتح نون و سکون کاف) از
واژگان نهج البلاغه به معنای نشناختن و ندانستن است.
از مشتقات این کلمه در
نهج البلاغه؛
اِنْکار (به کسر الف و سکون نون) به معنای نشناختن، نه پذيرفتن،
عیب گرفتن،
نهی كردن و نوعى عدم قبول است.
مُنْکَر (به ضم میم و سکون نون و فتح کاف) به
صيغه مفعول به معنای نشناخته در مقابل معروف است.
تَنَكُّر از
باب تفعل به معنای تغيّر و متحوّل شدن به حال
منكر، بد و نظير آن است.
موارد زيادى از این کلمه در «نهج‌البلاغه» آمده است.
نَکَر و
نَکْر (مثل شرف و عقل) به معنای نشناختن و ندانستن است.
«نَكِرَ الامرَ: جهلهُ»- «نَكِرَ الرجلَ: لم يعرفهُ»از مشتقات این کلمه؛
اِنْکار به معنای نشناختن، نه پذيرفتن، عيب گرفتن، نهى كردن و نوعى عدم قبول است.
مُنْکَر به
صيغه مفعول به معنای نشناخته در مقابل معروف است. راغب گويد:
منكر آن است كه عقل سليم آنرا قبيح و ناپسند بداند.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) می‌فرمايد:
«وَ عَجِبْتُ لِمَن أَنْكَرَ النَّشْأَةَ الاُْخْرَى، وَ هُوَ يَرَى النَّشْأَةَ الاولَى.» «تعجب از كسى كه خلقت
قیامت را
انكار مى‌كند، در حالی كه خلقت
دنیا را مى‌بيند.» يعنى
آخرت خراب كردن دنيا و آفريدن آخرت در جاى آن است، اوّلى كه به وجود آمده دوّمى نيز قابل به وجود آمدن است.
حضرت درباره
اهل بیت فرموده:
«وَ لا يَدْخُلُ النّارَ إِلاّ منْ أَنْكَرَهُمْ وَ أَنْكَروهُ.» «و جز كسى كه آنان را
انكار كند و آنان هم او را
انكار كنند وارد دوزخ نگردد.»
انكار در اين‌جا به معنى نه پذيرفتن و قبول نكردن است.
«مُنْکَر» به
صيغه مفعول به معنای نشناخته در مقابل معروف است.
تَنَكُّر از
باب تفعل به معنای
تغیّر و متحوّل شدن به حال
منكر، بد و نظير آن است.
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) درباره
دنیا فرموده:
«فَقَدْ رَأَيْتُمْ تَنَكُّرَها لِمَنْ دانَ لَها، وَ آثَرَها.» «حقّا كه ديده‌ايد تغيّر دنيا را به كسى كه به آن خضوع كرده و اختيارش كرده است.»
موارد زيادى از این کلمه در «نهج‌البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نکر»، ج۲، ص۱۰۶۴.
