نَقذفُ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَقذفُ: (بَلْ نَقْذِفُ بِالْحَقِّ عَلَى الْباطِلِ) در اصل از ماده «
قذف»
به معنی
«پرتاب کردن» است، مخصوصا پرتاب کردن از راه دور، و از آنجا که پرتاب کردن از راه دور، شتاب و سرعت و قوت بیشتری دارد.
این تعبیر بیانگر قدرت پیروزی
حق بر
باطل است، چنان که
آیه مورد بحث با لحن قاطعی برای ابطال اوهام بی‌خردانی که
دنیا را بی‌هدف یا تنها مایه سرگرمی می‌پندارند اشاره کرده است.
به موردی از کاربرد
نَقْذِف در
قرآن، اشاره می‌شود:
(بَلْ نَقْذِفُ بِالْحَقِّ عَلَى الْباطِلِ فَيَدْمَغُهُ فَإِذا هُوَ زاهِقٌ وَ لَكُمُ الْوَيْلُ مِمّا تَصِفُونَ) (بلكه ما حق را بر باطل مى‌كوبيم و آن را هلاك مى‌سازد؛ و اين گونه، باطل محو و نابود مى‌شود. و واى بر شما از وصفى كه مى‌كنيد!)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
كلمه قذف به معناى دور انداختن است...
سنت خدای تعالی بر اين جريان يافته كه: باطل را آن قدر مهلت دهد تا روزى با حق روبرو گردد، و با آن در بيفتد، تا به خيال خود آن را از بين برده، خودش جاى آن را بگيرد ولى خدا به دست حق خود، او را از بين ببرد و نابودش كند.
پس اعتقاد حق هيچ وقت در زمين ريشه‌كن نمى‌شود، هر چند كه در بعضى ادوار حاملين آن در اقليت قرار گيرند و يا ضعيف شوند و همچنين كمال حق هرگز از اصل نابود نمى‌شود هر چند كه گاهى اضداد آن زياد گردند، و
نصرت الهی هرگز از
رسولان خدا جدا نمى‌شود هر چند كه گاهى به
اصطلاح، كاردشان به استخوان برسد آن چنان كه مايوس شوند و خيال كنند كه به كلى تكذيب شدند و اين همان معنايى است كه از جمله
(بَلْ نَقْذِفُ بِالْحَقِّ عَلَى الْباطِلِ فَيَدْمَغُهُ فَإِذا هُوَ زاهِقٌ) استفاده مى‌شود، چون اين جمله
اعراض و
اضراب از جمله قبلى است...
آیه مورد بحث با لحن قاطعی برای ابطال اوهام بی‌خردانی که دنیا را بی‌هدف یا تنها مایه سرگرمی می‌پندارند چنین می‌گوید: این جهان، مجموعه‌ای است از حق و واقعیت، چنین نیست که اساس آن بر باطل بوده باشد «بلکه ما حق را بر سر باطل می‌کوبیم تا آن را نابود و هلاک سازد و باطل محو و نابود می‌شود...» ، یعنی ما همواره دلایل عقلی و
استدلالات روشن و
معجزات آشکار خود را در برابر پندارها و
اوهام بیهوده‌گرایان قرار می‌دهیم، تا در نظر اندیشمندان و صاحبان
عقل، این پندارها در هم کوبیده و نابود شود.
دلایل شناسایی
خدا روشن است، دلایل وجود
معاد آشکار، براهین حقانیت انبیاء واضح، و در حقیقت برای آنها که لجوج و بهانه‌گیر نیستند، حق از باطل کاملا قابل شناسایی است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «قِبل»، ج۳، ص۵۵۲-۵۵۳.
