• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نَفْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





نَفْر (به فتح نون و سکون فاء) از واژگان نهج البلاغه اگر با «من» و «عن» باشد به معنى دورى و تفرق است و اگر با «الى» باشد به معنى خروج و رفتن است.
نَفْر منه و عنه، يعنى از آن دور شد و نفر اليه يعنى به سوى او رفت.
از مشتقات آن، نُفور (به ضمه نون) دورى منافرت بين الاثنين است. و به معنای دورى از يک‌ديگر است.
موارد زيادى از آن در نهج‌ البلاغه آمده است.



نَفْر: (مثل عقل) اگر با «من» و «عن» باشد به معنى دورى و تفرق است و اگر با «الى» باشد به معنى خروج و رفتن است.
نَفْر منه و عنه، يعنى از آن دور شد و نَفْر اليه يعنى به سوى او رفت.
نُفور (مثل عقول) دورى منافرت بين الاثنين است.
و به معنای دورى از يک‌ديگر است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - تُنْفِروا - حکمت ۹ (درباره شکر)

حضرت علی (علیه‌السلام) فرموده:
«إِذا وَصَلَتْ إِليْكُمْ أَطْرافُ النِّعَمِ فَلا تُنْفِروا أَقْصاها بِقِلَّةِ الشُّكْرِ.»
«چون اوائل نعمت‌ها به شما رسيد، اواخر آن‌ها را با كمى شکر از خود دور نكنيد.»

۲.۲ - نَفَرَ - نامه ۵۷ (تشویق به جنگ)

امام به اهل کوفه درباره رفتن به بصره مى‌نويسد:
«وَ أنا أُذَكِّرُ اللهِ مَنْ بَلَغَهُ كِتابي هذا لَمّا نَفَرَ إِلَىَّ.»
«من هر كس را كه نامه‌ام به او رسد به خدا قسم مى‌دهم كه به سوى من آيد.»

۲.۳ - تَنْفِروا - خطبه ۱۴۷ (موعظه)

حضرت به اصحابش فرموده:
«فَلا تَنْفِروا مِنَ الْحَقِّ نِفارَ الصَّحيحِ مِنَ الاَْجْرَبِ، وَ الْباري مِنْ ذي السَّقَمِ.»
«دور نشويد از حق مانند دور شدن آدم صحيح از آبله گرفته و آدم سالم از مريض.»

۲.۴ - الـمُنافَرَةِ - خطبه ۵ (راه نفرت)

و نیز می‌فرماید:
«طَريقِ الـمُنافَرَةِ
«راه نفرت و دورى از هم.»


مواردی متعدد از این مادّه در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۵۴.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۵۰۰.    
۳. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۵۰۰.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۷۱، حکمت ۹.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۵۴، حکمت ۱۲.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۷۰، حکمت ۱۳.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۳۵، حکمت ۱۳.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۱۷.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۱۷.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۲، ص۱۰۱.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه،، ج۲۱، ص۲۹.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۱۱۶.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۳۴، نامه ۵۷.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۲۵، نامه ۵۷.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۴۸، نامه ۵۷.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۹۹، نامه ۵۷.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۲۱.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۲۲.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۱، ص۱۹۰.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۳۳۷.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۱۴۰.    
۲۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۱۵، خطبه ۱۴۷.    
۲۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۴۳، خطبه ۱۴۳.    
۲۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۰۵، خطبه ۱۴۷.    
۲۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۱۳، خطبه ۱۴۷.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۶۸.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۷۴.    
۲۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۵، ص۶۸۶.    
۲۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۷۵.    
۳۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۱۰۶.    
۳۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۰، خطبه ۵.    
۳۲. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۳۵، خطبه ۵.    
۳۳. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۲، خطبه ۵.    
۳۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۵، خطبه ۵.    
۳۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ص۵۴۹.    
۳۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ص۵۵۰.    
۳۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ص۴۳۷.    
۳۸. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۳۸.    
۳۹. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ص۲۱۳.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نفر»، ج۲، ص۱۰۵۴.    






جعبه ابزار