نَسِیًّا (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَسِیًّا:(وَ ما كانَ رَبُّكَ نَسِيًّا) «نَسِیًّا» به معنى «فراموشكار، ترک‌كننده» و از مادّۀ «نسى» مأخوذ است.
اين سخن
جبرئیل (علیه‌السلام) (پيک
وحی) به
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) است، آن‌جا كه چند روزى وحى
قطع شد و نزول جبرئيل مدتى به تأخير افتاد، آن‌گاه كه جبرئيل نازل گشت، پيامبر (ص)
علت تأخير او را
سؤال فرمود. پاسخ داد كه من بنده‌اى مأمورم، جز به فرمان پروردگار تو نازل نمى‌شوم.
«و پروردگارت هرگز فراموشكار نيست.»
به موردی از کاربرد «نَسِیًّا» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ ما نَتَنَزَّلُ إِلّا بِأَمْرِ رَبِّكَ لَهُ ما بَيْنَ أَيْدينَا وَ ما خَلْفَنا وَ ما بَيْنَ ذَلِكَ وَ ما كانَ رَبُّكَ نَسِيًّا) «پس از تأخير وحى، جبرئيل به پيامبر عرض كرد: ما جز به فرمان پروردگار تو، نازل نمى‌شويم؛ آنچه پيش روى ما، و پشت
سر ما، و آنچه ميان آن است، همه از آن اوست؛ و پروردگارت هرگز فراموشكار نبوده و نيست.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(وَ ما كانَ رَبُّكَ نَسِيًّا) کلمه نسى بر وزن فعول، از نسيان است، و تتمه تعليل مزبور است، و معنايش اين است كه
خدای تعالی چيزى از
ملک خود را فراموش نمى‌كند تا در نتيجه
امر تدبير ملكش مختل بماند، پس در جايى كه نزول ملک
واجب است، امر به نزول را
ترک نمى‌كند، و در جايى كه واجب نيست به آن امر نمى‌كند و هكذا، و گويا همين
وجه باعث شد كه در آيه به جاى اثبات علم و يا يادآورى، نسيان را از خداى تعالى نفى كند.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «نسیّا»، ج۴، ص ۴۳۹.
