• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نَدْب (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: ندبه (نحو).


نَدْب (به فتح نون و سکون دال و باء ) از واژگان نهج البلاغه به معنای خواندن و دعوت کردن و گریه کردن است. این واژه سه بار در نهج البلاغه آمده است.



نَدْب (مثل عقل) به معنای خواندن و دعوت کردن (ندبه للامر: دعاه) و گریه کردن (ندب المیّت: بکاه) است.


در اینجا به مواردی از کاربرد این واژه در نهج البلاغه اشاره می کنیم:

۲.۱ - نامه ۶۳

امام علی (علیه‌السلام) به ابو موسی اشعری که حاکم کوفه بود می‌نویسد: «فاذا قدم رسولی علیک فارفع ذیلک و اشدد مئزرک و اخرج من جحرک و‌اندب من معک فان حقّقت فانفد و ان تفشّلت فابعد» «چون فرستاده من پیش تو آید دامنت را بالا زن، کمرت را محکم ببند از سوراخت بیرون آی، آنهائی را که با تو هستند به جهاد بر خوان، اگر حق را گرفتی دستور را اجرا کن و اگر سستی پیش گرفتی از کار من دور باش». (شرح‌های نامه: )

۲.۲ - خطبه ۱۲۸

ایشان به اهل بصره فرموده: «ویل لسکککم العامرة... من اولئک الذین لا یندب قتیلهم و لا یفتقد غائبهم» «وای بر راه‌های آبادتان از جماعتی که مقتولشان گریه کننده ندارد، و غائبشان مفقود خوانده نمی‌شود لشکریان صاحب زنج اغلب غلامان بی‌اهل و عیال بودند، و کسی نداشتند که بر آنها گریه کند و نیز به قدری زیاد بودند که اگر کسی کشته می‌شود، معلوم نمی‌شد تا بگویند: فلانی چه شد». (شرح‌های خطبه: )

۲.۳ - خطبه ۱۱۰

امام (علیه‌السلام) درباره اموات فرموده: «فهم جیرة لا یجیبون داعیا و لا یمنعون ضیما و لا یبالون مندبة» «آنها همسایه‌اند ولی دعوت کننده را جواب نمی‌دهند، ظلمی را از خود منع نمی‌کنند به نوحه‌گری و گریه توجّهی ندارند». (شرح‌های خطبه: ) مندبه: گریه و نوحه‌گری است.


این واژه سه بار در «نهج البلاغه » به کار رفته است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۲۱.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۲، ص۱۷۰.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۴۴، نامه۶۳.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۱۳۳، خطبه۶۳.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۵۳، نامه۶۳.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۰۹.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۴۱.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۴۳.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۲۵۵.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۳۶۶.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۷، ص۲۴۷.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۸۹، خطبه۱۲۸.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص۱۳، خطبه۱۲۴.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۸۶، خطبه۱۲۸.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۷۷.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۵۰.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۵۱.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۳۵۰.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۲۰۶.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۱۲۶.    
۲۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۵۸، خطبه۱۱۰.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۲، ص، خطبه۱۰۹.    
۲۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۶۶، خطبه۱۱۱.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۴۵.    
۲۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۴۹.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۱۵۵.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۴۹.    
۲۸. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۸، ص۲۵.    
۲۹. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۲۳۳.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ندب»، ج۲، ص۱۰۲۱.    






جعبه ابزار