• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نَجْح (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





نَجْح یا نُجْح (مثل عقل و قفل، به فتح یا ضم نون و سکون جیم) از واژگان نهج البلاغه به معنای غلبه و رسیدن به مطلوب است. این واژه هفت بار در نهج آمده است.



نَجْح یا نُجْح به معنای غلبه و رسیدن به مطلوب آمده است. نجح الحاجة بر آورده شدن حاجت است.


امام علی (علیه‌السلام) درباره توبه فرموده: «وَلاَ مَعْقِلَ أَحْصَنَ مِنَ الْوَرَعِ، لاَ شَفِيعَ أَنْجَحُ مِنَ التّوْبَةِ» «پناهگاهی نیکو از ورع و واسطه‌ای نجات دهنده‌تر از توبه نیست.» (شرح‌های حکمت: )
درباره بعضی از گناهان که در صورت توبه نکردن سبب عذاب می‌شوند فرموده: «أَوْ يُقِرَّ بِأَمْر فَعَلَهُ غَيْرُهُ، أَوْ يَسْتَنْجِحَ حَاجَةً إِلَى النَّاسِ بِإِظْهَارِ بِدْعَة فِي دِينِهِ» لفظ «غیره» مفعول «یعّر» است «استنجاح» رسیدن به حاجت است یعنی «یا با کاری که خود کرده دیگری را معیوب و آلوده کند، و یا حاجت خود را از مردم برآورد با به وجود آوردن بدعتی در دینش.» (شرح‌های خطبه: )
درباره خدا فرموده: «فَاسْتَفْتِحُوهُ وَاسْتَنْجِحُوهُ، وَاطْلُبُوا إِلَيْهِ» «از خدا غلبه بر دشمنان را بخواهید و از او در کارهایتان نجات بطلبید و از او بخواهید.» (شرح‌های خطبه: )
و نیز می‌فرماید: «وَالصَّدَقَةُ دَوَاءٌ مُنْجِحٌ، وَأَعْمَالُ الْعِبَادِ فِي عَاجِلِهِمْ نُصْبُ أَعْيُنِهِمْ فِي آجِلِهِمْ.» «صدقه داروی نجات دهنده است، اعمال بندگان در دنیا پیش چشمان آنها در قیامت خواهد بود.» (شرح‌های حکمت: )


واژه نجح هفت بار در نهج آمده است.


۱. قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۱۳.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۲، ص۴۱۶.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۸۶۸، حکمت ۳۶۰.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۲۴۲، حکمت ۳۷۱.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۴۰، حکمت ۳۷۱.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۲۹، حکمت ۳۷۱.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۱۹.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۲۰.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۵، ص۸۵.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۴۵۷.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۳۰۱.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۳۰، خطبه ۱۵۳.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۵۶، خطبه ۱۴۹.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۱۴، خطبه ۱۵۳.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۲۷، خطبه ۱۵۳.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۴۷.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۴۸.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۷۷.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۲۱۹.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۱۶۰.    
۲۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۸۸، خطبه ۱۹۴.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۱۹۳، خطبه ۱۸۹.    
۲۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۰۹، خطبه ۱۹۵.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۸۱، خطبه ۱۹۵.    
۲۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۸۳.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۸۶.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۶۳۱.    
۲۸. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۲، ص۱۸۹.    
۲۹. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۱۷۰.    
۳۰. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۷۰، حکمت ۷.    
۳۱. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ص۱۵۳، حکمت ۶.    
۳۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۷۰، حکمت ۷.    
۳۳. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۳۵، حکمت ۷.    
۳۴. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۰۵.    
۳۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۱۰.    
۳۶. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۶۷.    
۳۷. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۱۹.    
۳۸. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۱۰۰.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نجح»، ج۲، ص۱۰۱۳.    






جعبه ابزار