• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نَهْب (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





نَهْب (به فتح نون وسکون هاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای غارت كردن، غلبه، گرفتن و غنیمت است.
این کلمه چهار بار در نهج‌ البلاغه آمده است.



نَهْب: (مثل عقل) به معنای غارت كردن، غلبه، گرفتن و غنيمت است.


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - نَهْب - خطبه ۱۹۱ (دنیا)

امام علی (صلوات‌الله‌علیه) درباره دنیا فرموده:
«دارُ حَرَب وَ سَلَب، وَ نَهْب وَ عَطَب، أَهْلُها عَلَى سَاق وَ سِياق وَ لَحاق وَ فِراق.»
«دنيا دار سلب مال، غارت و هلاكت است، اهل دنيا ايستاده و آماده براى رفتن و سوق شدن هستند.»

۲.۲ - نَهْبٌ - حکمت ۱۸۱ (مصائب)

حضرت می‌فرماید:
«إِنَّما الْمَرْءُ في الدُّنْيا ... نَهْبٌ تُبادِرُهُ الْمَصائِبُ.»
«شخص در دنيا غارت شده‌اى است كه مصائب پى در پى بر او وارد مى‌شود.»

۲.۳ - نَهْباً - خطبه ۳ (غصب خلافت)

حضرت علی (علیه‌السلام) در خطبه شقشقیّه فرموده:
«فَصَبَرتُ وَ في الْعَيْنِ قَذىً، وَ في الحَلْقِ شَجاً، أرى تُراثي نَهْباً
«لذا شكيبايى ورزيدم، ولى به كسى مى‌ماندم كه: خاشاک چشمش را پر كرده، و استخوان راه گلويش را گرفته، با چشم خود مى‌ديدم، ميراثم را به غارت مى‌برند.»

۲.۴ - نَهْباً - خطبه ۱۶۲ (موعظه)

حضرت می‌فرماید:
«وَ دَعْ عَنْكَ نَهْباً صيحَ في حَجَراتِهِ.»
«سخن از گذشتگان بگذار و سخن از آن‌چه امروز با آن روبه رو هستم بگوى.» رجوع شود به «صيح- صيحه».



این کلمه چهار بار در نهج‌ البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۶۹.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۲، ص۱۷۸.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ج۱، ص۴۴۶، خطبه ۱۹۱.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۵۹، خطبه ۱۸۶.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۸۵، خطبه ۱۹۱.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۴۳.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۷۱.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۹۳.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۷، ص۳۴۳.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۱، ص۲۵۶.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۱۲۳.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون،ص۸۱۸، حکمت ۱۸۱.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۹۶، حکمت ۱۹۱.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۰۳، حکمت ۱۹۱.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۸۱، حکمت ۱۹۱.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۸۰.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۸۰.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۳، ص۴۹۳.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۲۶۵.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۸.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۱، خطبه ۳.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۲۶، خطبه ۳.    
۲۳. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۸، خطبه ۳.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۹، خطبه ۳.    
۲۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ص۵۰۳.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ص۵۰۹.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ص۳۲۹.    
۲۸. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۴۵.    
۲۹. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ص۱۵۳.    
۳۰. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۵۴، خطبه ۱۶۲.    
۳۱. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۸۰، خطبه ۱۵۷.    
۳۲. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۳۱، خطبه ۱۶۲.    
۳۳. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۵۵، خطبه ۱۶۲.    
۳۴. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه،ج۳، ص۵۳۵.    
۳۵. حرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۳۸.    
۳۶. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۶، ص۲۸۸.    
۳۷. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۷.    
۳۸. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۴۱.    
۳۹. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ج۱، ص۴۴۶، خطبه ۱۹۱.    
۴۰. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون،ص۸۱۸، حکمت ۱۸۱.    
۴۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۱، خطبه ۳.    
۴۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۵۴، خطبه ۱۶۲.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نهب»، ج۲، ص۱۰۶۹.    






جعبه ابزار