• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نَفْض (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





نَفْض (به فتح نون و سکون فاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای حركت دادن، انداختن و منع كردن است.
این کلمه سه بار در نهج‌ البلاغه آمده است.



نَفْض: (مثل عقل) به معنای حركت دادن، انداختن و منع كردن است.
گويند: «نَفَصَ‌ ببولهِ: دفعهُ» «نَفَضَ‌ الثوبَ: حرَّكهُ‌ ليزول عنهُ‌ الغبار»


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۱۹۲

چنان‌كه امام علی (صلوات‌الله‌علیه) فرمايد: «أَلاَ وَ إنَّكُمْ قَد نَفَضْتُمْ أَيْدِيَكُمْ مِنْ حَبْلِ الطاعَةِ» اين كلمه در رساندن معنى ابلغ است كسى كه چيزى را از دست مى‌اندازد و بعد دستش را حركت مى‌دهد كه غبار از دستش برود، اين در رساندن ترک شى‌ء كاملا رساتر است، يعنى «شما دست خود را از ريسمان طاعت من پاک كرديد.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۲ - خطبه ۷۶

حضرت می‌فرماید: «لاََنْفُضَنَّهُمْ نَفْضَ اللَّحّام الْوِذامَ التَّرِبَةَ.» (همچون محتويّات شكم يک حيوان كه خاک آلود است و قصّاب آن را به دور مى‌ريزد؛ آن‌ها را از صحنه حكومت اسلامى بيرون خواهم ريخت.) (شرح‌های خطبه: ) در «لحم» گذشت.

۲.۳ - خطبه ۱۰۷

حضرت می‌فرماید: «نُفَاضَةٌ كَنُفَاضَةِ الْعِكْمِ» (بقايايى كه از خوردن غذا در اطراف ظرف چسبيده است.) (شرح‌های خطبه: ) در «عكم» گذشت.


این کلمه سه بار در نهج‌ البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۵۶.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۴، ص۲۳۱.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۴۵۸.    
۴. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۴۵۸.    
۵. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۷۱، خطبه ۱۹۲.    
۶. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۱۷۹، خطبه ۱۹۰.    
۷. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۹۸، خطبه ۱۹۲.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۶۵، خطبه ۱۹۲.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۴۹۲.    
۱۰. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۵۱۱.    
۱۱. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۷، ص۴۷۹.    
۱۲. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۶.    
۱۳. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۳، ص۱۸۰.    
۱۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۳۸، خطبه۷۶.    
۱۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۱۲۳، خطبه۷۵.    
۱۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۰۴، خطبه۷۷.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۴۳، خطبه۷۷.    
۱۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۴۵۷.    
۱۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۴۵۷.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۳، ص۲۴۳.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه،، ج۵، ص۲۴۳.    
۲۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه ج۶، ص۱۷۴.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۴۲، خطبه ۱۰۷.    
۲۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۲۰۷، خطبه ۱۰۶.    
۲۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۵۷، خطبه ۱۰۷.    
۲۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۳۱.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۷۳.    
۲۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۸۰.    
۲۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۵۳۴.    
۳۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۳۰۰.    
۳۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۱۸۹.    
۳۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۷۱، خطبه ۱۹۲.    
۳۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۳۸، خطبه۷۶.    
۳۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۴۲، خطبه ۱۰۷.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نفض»، ج۲، ص۱۰۵۶.    






جعبه ابزار