• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نَطْف (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





نَطْف (به فتح نون و سکون طاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای كم كم جارى شدن كه توأم با صاف شده و آب كم آيد، گاهى به معنى آب زياد نيز مى‌آيد، انسان از نطفه آفريده شده يعنى از آب كم آفريده شده است. از این ماده هشت بار در نهج‌ البلاغه آمده است.



نَطْف: (مثل عقل) به معنای كم كم جارى شدن كه توأم با صاف شده و آب كم آيد، گاهى به معنى آب زياد نيز مى‌آيد، انسان از نطفه آفريده شده يعنى از آب كم آفريده شده است.


چنان‌كه حضرت علی (علیه‌السلام) فرموده: «ما لاِبْنِ آدَمَ وَ الْفَخْرِ: أَوَّلُهُ نُطْفَةٌ، وَ آخِرُهُ جِيفَةٌ.» نِطاف (مثل رجال) جمع نطفه است. (انسان را با تكبّر چكار؟ در آغاز نطفه بود و سرانجام مردارى است.) (شرح‌های حکمت: )
چنان‌كه حضرت درباره شتران صدقه مى‌نويسد: «وَ لْيُرَوِّحْهَا فِي السَّاعَاتِ، وَ لْـيُمْهِلْهَا عِنْدَ النِّطَافِ وَ الاَْعْشَابِ » «شتران را در ساعاتى استراحت دهد و در نزد آب‌هاى كم (جوی‌ها) و علف‌ها مهلت دهد (تا آب بخورد و علف بچرد).» (شرح‌های نامه: )
آن‌گاه كه گفته شد: خوارج همه كشته شدند حضرت فرمود: «كَلاَّ وَ الله، إِنَّهُمْ نُطَفٌ فِي أَصْلاَبِ الرِّجالِ، وَ قَرَاراتِ النِّساءِ» « نه به خدا سوگند، آنها نطفه هايى در پشت مردان و رحم مادران خواهند بود» (شرح‌های خطبه: ) كه در (خرج) گذشت.


از این ماده هشت بار در نهج‌ البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۴۷.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۵، ص۱۲۵.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۸۷، حکمت ۴۴۳.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۶۰، حکمت ۴۵۴.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۵۵، حکمت ۴۵۴.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۴۹، حکمت ۴۵۴.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۷۴.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۷۴.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۵، ص۵۷۶.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۵۲۱.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۱۵۰.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۱۲، نامه ۲۵.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۹، نامه ۲۵.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۸۱، نامه ۲۵.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۹۷، نامه ۲۵.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۱۱.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۱۵.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۹، ص۳۲۲.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۳۸۵.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۵، ص۱۵۷.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۱۹، خطبه ۵۹.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۱۰۳، خطبه ۵۹.    
۲۳. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۹۳، خطبه ۶۰.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۲۱، خطبه ۶۰.    
۲۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۳۳۱.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۳۳۱.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۲، ص۳۸۰.    
۲۸. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۳۷۵.    
۲۹. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۴.    
۳۰. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۸۷، حکمت ۴۴۳.    
۳۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۱۲، نامه ۲۵.    
۳۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۱۹، خطبه ۵۹.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نطف»، ج۲، ص۱۰۴۷.    






جعبه ابزار