نصاب زکات انعام ثلاثه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نصاب و به‌اندازه معین رسیدن مالی که موضوع
زکات است از شرایط شش‌گانه
وجوب زکات
ازجمله زکات
انعام ثلاثه که در اینجا بیان نصاب آن مورد نظر است، شمرده شده است. به همین لحاظ در کتاب‌های فقهی بسیار بکار رفته و در باب زکات از آن بحث می‌شود.
در لغتنامه
دهخدا در معنای نصاب آمده است:
نصاب.
[ ن ِ
] (ع اِ) آن قدر از مال که زکوة واجب گردد بر وی. (منتهی الارب) (از غیاث اللغات) (از آنندراج) (ازناظم الاطباء). اصل مال چون بدان حد رسد که زکوة واجب شود. (السامی). حدّی است از مال که واجب شود در آن زکاة چون دویست درهم یا بیست دینار. (مفاتیح). عددی که زکوة در او واجب بود. (دستوراللغة):
نصاب حسن در حد کمال است
زکاتم ده که مسکین و فقیرم.
حافظ.
برای وجوب زکات در هر یک از
شتر و
گاو و
گوسفند نصاب‌های متعدد قرار داده شده و برای هر نصاب در هر یک از آن‌ها نیز زکاتی مقرر شده است.
به فتوای
امام خمینی، در شتر دوازده نصاب است، که در هر نصاب با وجود دیگر شرایط، مالی به‌عنوان زکات پردتخت می‌شود.
مثلاً در نصاب اول که پنج شتر است یک گوسفند باید زکات داد. و در نصاب دوم که ده شتر است دو تا گوسفند داده می‌شود. همین‌طور تا نصاب پنجم که بیست و پنج شتر است و پنج گوسفند زکات آن است. و از نصاب ششم به بعد زکات نصاب‌ها، گوسفند نیست. پس در نصاب ششم که بیست و شش شتر است یک بچه شتر ماده‌ای که به سال دوم وارد شده و به آن «
بِنتُ مَخاض» گفته می‌شود باید به‌عنوان زکات داده شود.
و هکذا در نصاب هفتم تا دوازدهم که هر نصابی زکات مختص خود را دارد و به محل آن باید مراجعه کرد.
در گاو که
گاومیش را هم شامل می‌شود دو نصاب وجود دارد. «سی» و «چهل» پس در هر سی تا گاو باید یک «
تبیع» یا «
تبیعه» یعنی
گوساله نر یا ماده‌ای که در سال دوم وارد شده است زکات داد. و در هر چهل‌تا، یک «مُسِنَّه» یعنی گوساله‌ای که وارد سال سوم شده است زکات داده می‌شود.
در گوسفند پنج نصاب هست:
یک: «چهل» که یک گوسفند زکات دارد؛
دوم: «صد و بیست و یک» و در آن دو گوسفند باید زکات داد؛
سوم: «دویست و یک» و در آن سه گوسفند است؛
چهارم: «سیصد و یک» که بنا بر
احتیاط (واجب) چهار گوسفند زکات آن است و مساله جداً مشکل است؛
پنجم «چهارصدتا و بیشتر از آن است» که در هر صدتا یک گوسفند زکات باید داد به هراندازه که برسد.
• ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
