نسبت تامّ

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

نسبت تام به نسبت دارای معنای تامّ مستفاد از هیئت جمله تام گفته می‌شود.

---

نسبت تام، مقابل نسبت ناقص بوده و مفید معنای تام است؛ یعنی گوینده پس از بیان آن، حق سکوت دارد.

---

نسبت تام به نظر مشهور علمای اصول «موضوع له» هیئت جمله تام می‌شود؛ به خلاف نسبت ناقص که «موضوع له» حروف و هیئت جمله ناقص می‌گردد.

---

تمامیت و نقصان از شئون نسبت در عالم ذهن به شمار می آید نه در عالم خارج، و نسبت در ذهن وقتی تام است که در ذهن وارد گردد و بین دو مفهوم ذهنی که تغایر دارند، ارتباط بر قرار کند که حاکی از ارتباط حقیقی آن دو در خارج باشد؛ برای مثال، در جمله «زید ابیض»، بیاض زید، نسبتی تام است، زیرا میان صورت ذهنی زید و بیاض ارتباط بر قرار می‌کند؛ ارتباطی که بیان کننده اتحاد این دو در خارج بوده و معنایی تام را می‌رساند.

---