نخل (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَخْل (به فتح نون و سکون خاء) از
واژگان قرآن کریم به معنای درخت خرما است.
نخل را جمع نخلة گفته و اصل نخل به معنی بیختن و الک کردن آرد است.
نَخْل به معنای درخت خرما است.
نَخْل در واحد و جمع استعمال می‌شود.
به مواردی از
نَخْل که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(وَ النَّخْلَ باسِقاتٍ لَها طَلْعٌ نَضِیدٌ) (و نخل‌هاى بلندقامت كه ميوه‌هاى متراكم دارند)
در واحد و جمع استعمال می‌شود مثل آیه فوق که به قرینه وصف در جمع به کار رفته است.
(کَاَنَّهُمْ اَعْجازُ نَخْلٍ مُنْقَعِرٍ) (كه مردم را هم‌چون تنه‌هاى نخل ريشه كن شده از جا برمى‌كند!)
(أَ يَوَدُّ أَحَدُكُمْ أَن تَكُونَ لَهُ جَنَّةٌ مِّن نَّخِيلٍ وَ أَعْنَابٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ) (آيا كسى از شما دوست دارد كه باغى از درختان خرما و انگور داشته باشد كه از پاى درختان آن، نهرها بگذرد،)
طبرسی ذیل آیه ۲۶۶
بقره نخل را جمع نخلة گفته و گوید: اصل نخل به معنی بیختن و الک کردن آرد است و به قولی درخت خرما را از آن نخل گویند که خالص شده مانند خالص شدن مغز از قشر به وسیله الک کردن است.
در
قاموس و
اقرب معنای اوّلی نخل را تصفیه گفته است.
ایضا قاموس نخل و نخیل را جمع نخلة می‌داند.
(فَاَجاءَهَا الْمَخاضُ اِلی جِذْعِ النَّخْلَةِ) (درد زايمان او را به كنار تنه درخت خرمايى كشاند)
نخل واحد آن نخلة است و جمع آن نخیل می‌باشد.
(فَاَنْشَاْنا لَکُمْ بِهِ جَنَّاتٍ مِنْ نَخِیلٍ وَ اَعْنابٍ) (پس به وسيله آن باغ‌هايى از درختان نخل و
انگور براى شما ايجاد كرديم.)
به قولی نخیل اسم جمع است. مذکّر و مؤنّث هر دو آمده است.
(اَعْجازُ نَخْلٍ خاوِیَةٍ) (مانند تنه‌هاى پوسيده نخل روى زمين افتاده‌اند)
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «نخل»، ج۷، ص۳۷.
