نحب (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَحْب (به فتح نون و سکون حاء) از
واژگان قرآن کریم به معنای
نذر محکوم به
وجوب است.
نَحْب به معنای نذر محکوم به وجوب است.
راغب می‌گوید نَحْب نذر محکوم به وجوب است
«قَضی نَحْبَهُ» یعنی به نذر خویش وفا کرد.
طبرسی آن را از ابوقتیبه نقل کرده است.
به موردی از
نَحْب که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
(مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضی نَحْبَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَ ما بَدَّلُوا تَبْدِیلًا) (در ميان
مؤمنان مردانى هستند كه بر سر عهدى كه با خدا بستند صادقانه ايستاده‌اند؛ بعضى پيمان خود را به آخر بردند (و در راه او شربت شهادت نوشيدند)، و بعضى ديگر در انتظارند؛ و هيچ گونه تغييرى در پيمان خود ندادند.)
(قَضی نَحْبَهُ) را در باره کسی گویند که به اجل طبیعی بمیرد یا در راه خدا کشته شود یعنی: مردانی از مؤمنان‌اند که پیمان خود را با خدا راست کردند بعضی از آن‌ها به عهد خود وفا کرده و از
دنیا رفته است و بعضی منتظراند که وفا کنند و عهد خویش را به هیچ وجه تغییر نداده‌اند.
مراد از
عهد چنان‌که طبرسی و غیره گفته‌اند عدم فرار از جنگ است به قرینه آن‌که در چند آیه قبل درباره
منافقان گفته:
(وَ لَقَدْ کانُوا عاهَدُوا اللَّهَ مِنْ قَبْلُ لا یُوَلُّونَ الْاَدْبارَ) (با اين‌كه آنان قبل از اين با خدا عهد كرده بودند كه پشت به دشمن نكنند؛ و عهد الهى مورد سؤال قرار خواهد گرفت و در برابر آن مسؤولند.)
در
مجمع از
حاکم ابوالقاسم حسکانی نقل شده به سند خودش از ابی اسحق که
علی (علیه‌السّلام) فرمود:
«فِینَا نَزَلَتْ رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَاَنَا وَ اللَّهِ الْمُنْتَظِرُ وَ مَا بَدَّلْتُ تَبْدِیلًا»
به موردی که در
نهج البلاغه به کار رفته است، اشاره می شود:
امام علی (صلوات‌الله‌علیه) در درباره مردگان فرموده:
«فَهَلْ دَفَعَتِ الْاَقَارِبُ اَوْ نَفَعَتِ النَّوَاحِبُ» آیا خویشان از
مرگ آن‌ها جلوگیری کردند و یا نذرکنندگان که درباره آن‌ها نذر کردند سودی دادند؟!.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «نحب»، ج۷، ص۳۰.
