ناس (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ناس (به فتح نون)، از
واژگان قرآن کریم به معنای جماعت مردم است. لفظ
الناس، دويست
و چهل
و يک بار در
قرآن مجید ذكر شده است.
ناس به معنای جماعت مردم است. در
مجمع گفته: ناس، بشر
و انس نظير هم‌اند،
و اصل النّاس، أناس است از انس در اثر دخول
الف و لام تعريف همزه از آن ساقط شده
و لام تعريف در نون ادغام شده است.
در
اقرب الموارد گويد: به قولى الناس براى جمع وضع شده مثل رهط
و قوم، واحد آن انسان از غير لفظش است.
(وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ وَ بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَ ما هُمْ بِمُؤْمِنِينَ) «از مردم كسى است كه گويد به
خدا و روز قیامت ایمان آورديم حال آن كه مؤمن نيستند.»
در
آیاتی نظير
(وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا كَما آمَنَ النَّاسُ) (
و هنگامى كه به آنان گفته شود: «ايمان آوريد، همان‌گونه كه ساير مردم ايمان آورده‌اند!».)
(أَمْ يَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلى ما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ) (يا اين‌كه نسبت به مردم (پيامبر
و خاندانش)، بر آن‌چه خدا از فضلش به آنان بخشيده، حسد مى‌ورزند.)
ظاهرا انسان‌هاى فاضل
و به تمام معنى انسان، مراد است.
راغب می‌گويد: گاهى از الناس به طور مجاز فضلاء مقصود است نه عموم مردم
و آن در صورتى است كه معناى انسانيت
و اخلاق حميده مقصود باشد.
از مقابله با جنّ در
(مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ) (خواه از جنّ باشد يا از انسان)
به دست می‌آيد كه بر جنّ اطلاق نمی‌شود.
لفظ
الناس، بنابر نقل
المعجم المفهرس دويست
و چهل
و يک بار در قرآن مجيد ذكر شده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «ناس»، ج۷، ص۱۲۹.
