میزان (دیدگاه امام خمینی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
میزان به معنای چیزی است که با آن‌اندازه‌گیری می‌کنند.
امام خمینی میزان را در آخرت به معنای ظاهری آن نمی‌داند و معتقدند میزان اعمال مسلمانان، شریعت اسلام و ولایت اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) است.
میزان به معنای چیزی است که با آن‌اندازه‌گیری می‌کنند. قرآن کریم از برپایی میزان اعمال در روز قیامت خبر داده است و اینکه بر کسی در آن روز ستم روا نمی‌شود، حکمای الهی بر این عقیده‌اند که میزان هر چیز متناسب با همان چیز است؛ لذا میزان اعمال انسان نیز شریعت است.
امام خمینی نیز میزان را در آخرت به معنای ظاهری آن نمی‌داند و معتقد است میزان اعمال مسلمانان نیز شریعت اسلام و ولایت اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) است و بهتر است انسان در همین عالم اعمال خود را با این میزان مقایسه و خود را محاسبه کند و پیش از مرگ اعمال خود را اصلاح کند.
این تفسیر از میزان مبتنی بر قاعده‌ای است که امام خمینی بر آن تاکید می‌کند و آن وضع الفاظ برای روح معانی است، طبق این قاعده، الفاظ بر معانی اصلی‌شان باقی می‌مانند، بدون اینکه در معانی تصرفی صورت گیرد، ازاین‌رو ترازو برای چیزی وضع شده است که ابزار وزن کردن است، بدون اینکه خصوصیتی خاص در آن دخیل باشد، بنابراین هر چیزی که ابزار وزن‌کشی باشد، میزان است، مانند علم نحو که میزان سنجش اعراب است. اما عادت و انس ذهنی بر این استوار است که وقتی ترازو شنیده می‌شود، از آن دو کفه و یک ستون به ذهن می‌آید.
براین‌اساس در روز قیامت، میزان معیار سنجش اعمال افراد است و کسی که میزانش سبک باشد جایگاه او
جهنم و کسی که میزانش سنگین جایگاه او
بهشت است.
امام خمینی موقف حساب را از مواقف عظیم قیامت می‌داند که اگر انسان در این بارگاه به صدق و اخلاص محاسبه شود، طاعات افراد هر چند بسیار باشد، قبول نمی‌شود و اگر خداوند به رحمت و تفضل خود محاسبه کند، اعمال کوچک و ناچیز نیز قبول می‌شود. بنابراین میزان‌اندازه‌گیری اعمال هر انسانی، دین اسلام است که به وسیله آن،اندازه و قیمت هر شخص به حسب عقیده، خلق و عمل سنجیده می‌شود و به اعتباری نیز میزان هر امتی انبیاء و اوصیای آن امت‌اند.
•
دانشنامه امام خمینی ، تهران،
موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ، ۱۴۰۰ شمسی.
