مِلْء (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مِلْء (به کسر میم) از
واژگان نهج البلاغه به معنای مقدارى را گويند كه ظرفى را پر كند. از مشتقات این کلمه در
نهج البلاغه عبارتند از،
مَلْء به معنای پر كردن است خواه پر كردن با آب باشد با غير آن.
إِمْلَاء (به کسر همزه و سکون میم) به معنای پر كردن است.
مَلَاء (به فتح میم و لام) به معنای جماعت و جماعت اشراف كه زمين يا چشم بينندگان را پر مى‌كنند.
مَلِى‌ء ( به فتح میم و کسر لام) به معنای پر شده است. مواردی از این کلمه در نهج البلاغه آمده است.
مِلْء (مثل جسر) مقدارى را گويند كه ظرفى را پر كند.
مَلْء به معنای پر كردن است خواه پر كردن با آب باشد با غير آن.
إِمْلَاء به معنای پر كردن است.
مَلَاء (مثل شرف) به معنای جماعت و جماعت اشراف كه زمين يا چشم بينندگان را پر مى‌كنند.
حضرت علی (علیه‌السّلام) بعد از شهادت
حسّان بن حسّان فرماندار
انبار به دست اتباع
معاویه به يارانش فرمود:
«قَاتَلَكُمُ اللهُ! لَقَدْ مَلاَْتُمْ قَلْبِي قَيْحاً، وَ شَحَنْتُمْ صَدْرِي غَيْظاً» «
خدا شما را بكشد كه قلبم را با چرک پر كرديد و سينه‌ام را با غيظ آكنديد.»
(شرح‌های خطبه:
)
حضرت در رابطه با غسل دادن به
رسول خدا (صلی‌اللّه‌علیه‌وآله) فرموده:
«وَ لَقَدْ وُلِّيتُ غُسْلَهُ (صلى‌اللّه‌عليه‌و آله) وَ الْمَلاَئِكُةُ أَعْوَانِي، فَضَجَّتِ الدَّارُ و الاَْفْنِيَةُ، مَلاٌَ يُهْبِطُ، وَ مَلاٌَ يَعْرُجُ» «غسل آن حضرت را بر عهده گرفتم و
ملائکه ياران من بودند، خانه و اطراف خانه از كثرت ملائكه به ضجّه آمد، مرتّبا گروهى نازل مى‌شدند و گروهى به آسمان مى‌رفتند.»
(شرح‌های خطبه:
)
درباره قضات جاهل فرموده:
«لاَ مَلِیٌّ وَ اللَّهِ بِإِصْدَارِ مَا وَرَدَ عَلَیْهِ وَ لاَ أَهْلٌ لِمَا قُرِّظَ بِهِ» (به خدا سوگند! نه آن قدر مايه علمى دارد كه در دعاوى مردم، حق را از باطل جدا سازد، و نه براى مقامى كه به او تفويض شده، اهليّت دارد)
(شرح‌های خطبه:
)
مَلِى‌ء به معنای پر شده است. رجوع شود به «قرظ»
«فَانْظُرُوا کَیْفَ کَانُوا حَیْثُ کَانَتِ الْأَمْلاَءُ مُجْتَمِعَهً وَ الْأَهْوَاءُ مُؤْتَلِفَهً وَ الْقُلُوبُ مُعْتَدِلَهً وَ الْأَیْدِی مُتَرَادِفَهً وَ السُّیُوفُ مُتَنَاصِرَهً وَ الْبَصَائِرُ نَافِذَهً وَ الْعَزَائِمُ وَاحِدَهً» (بنگريد آنها چگونه بودند هنگامى كه جمعيّت‌هاشان متّحد، خواسته‌ها متّفق، قلب‌ها و انديشه‌ها معتدل، دست‌ها پشتيبان هم، شمشيرها يارى كننده يكديگر، ديدها نافذ، عزم‌ها و مقصودهاشان همه يكى بود.)
(شرح‌های خطبه:
) جمع ملاء املاء است كه در این خطبه آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ملء»، ج۲، ص۹۸۷.
