مُحَرَّراً (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مُحَرَّراً: (فِي بَطْني مُحَرَّراً) «مُحَرَّراً» از مادّه
«تحرير» گرفته شده كه به معناى آزاد ساختن است.
و در اصطلاح آن زمان به فرزندانى گفته مى‌شد كه به خدمت معبد و خانه
خدا در مى‌آمدند، تا نظافت و ساير خدمات را بر عهده گيرند و به هنگام فراغت مشغول عبادت پروردگار شوند. از آنجا كه آن‌ها از هر گونه خدمت به پدر و مادر آزاد بودند، به آن‌ها
«مُحَرَّر» گفته مى‌شد، و يا از اين جهت كه خالص از هر گونه تلاش و كوشش دنيوى بوده‌اند، به آن‌ها
«مُحَرَّر» مى‌گفتند.
(إِذْ قَالَتِ امْرَأَةُ عِمْرَانَ رَبِّ إِنِّي نَذَرْتُ لَكَ مَا فِي بَطْنِي مُحَرَّرًا فَتَقَبَّلْ مِنِّي إِنَّكَ أَنتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ) (به ياد آوريد هنگامى را كه همسر «
عمران» گفت: «
پروردگارا! آنچه را در رحم دارم، براى تو نذر كردم، كه «مُحَرَّر» باشد و آزاد براى خدمت خانه تو. از من بپذير، كه تو شنوا و دانايى.»)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: اين آيه دلالت دارد بر اينكه مادر
مریم معتقد بوده به اينكه فرزندى كه در شكم دارد پسر است، نه دختر چون مناجاتى كه با خدا دارد قاطعانه است و در آن شرط نكرده كه اگر فرزندم پسر بود تحرير مى‌كنيم، بلكه به طور قطع گفته:
(نَذَرْتُ لَكَ ما فِي بَطْنِي مُحَرَّراً) از اين‌جا معلوم مى‌شود مطمئن بوده كه فرزندش پسر است.
بعضى خيال كرده‌اند كه اگر كلمه محررا مذكر آمده براى اين بوده كه حال از كلمه ما باشد، ماء موصوله كه مذكر و مؤنثش يكسان است و معنايش اينست كه هر چه در شكم من است چه پسر و چه دختر محرر باشد، و اين خيال درست نيست، زيرا اگر اين‌طور نذر كرده بود، ديگر جا نداشت وقتى كه بچه را آورد، و ديد كه دختر است از در حسرت و تاسف بگويد:
(رَبِّ إِنِّي وَضَعْتُها أُنْثى) خدايا من فرزندم را دختر آوردم، و نيز جا نداشت دنبال اين جمله بگويد: و خدا داناتر است به اينكه او چه زاييده، و پسر مثل دختر نيست ، كه بيانش بزودى مى‌آيد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، بر گرفته از مقاله «مُحَرَّراً»، ص۵۰۸.
