مَیْز (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَیْز از
واژگان نهج‌البلاغه، به معنای فصل و جدا كردن است. مواردی از آن در «
نهج‌البلاغه» استفاده شده است.
مَیْز میز به معنای فصل و جدا کردن است.
راغب گفته میز جدا كردن بين متشابهات است.
مواردی که در «نهج‌البلاغه» آمده است به شرح ذیل می‌باشد.
امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) درباره
عباد اللّه فرموده:
«فَكَانُوا كَتَفَاضُلِ الْبَذْرِ يُنْتَقَى، فَيُوْخَذُ مِنْهُ وَيُلْقَى، قَد مَيَّزَهُ التَّخْليصُ، وَهذَّبَهُ الـتَّمْحيصُ.» «اينها نسبت به بقيّه مردم همچون بذرهاى انتخاب شده هستند كه دانه‌هاى خوب را جهت كاشتن انتخاب و بقيه را رها مى‌كنند و اين امتياز در اثر خالص ساختن و پاک كردن آنها و به خوبى از عهده امتحان برون آمدن است.»
(شرح های خطبه:
)
امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) به
خوارج فرمود:
«فَامْتَازُوا فِرْقَتَيْنِ، فَلْيَكُنْ مَنْ شَهِدَ صِفّينَ فِرْقَةً، وَمَنْ لَمْ يَشْهَدْهَا فَرْقَةً، حَتَّى أُكَلِّمَ كُـلاًّ مِنْكُمْ بِكَلاَمِهِ.» «پس به دو گروه تقسيم شويد؛ آنها كه در «
صفّین» بودند یک طرف و آنها كه نبودند در سوى ديگر، تا با هر كدام با سخنى كه شايسته آنهاست گفتگو كنم.»
(شرح های خطبه:
)
امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) در مورد آگاهی بندگان فرمود:
«عِبَادٌ مَخْلُوقُونَ اقْتِدَاراً، وَمَرْبُوبُونَ اقْتِسَاراً، وَمَقْبُوضُونَ احْتِضَاراً، وَمُضَمَّنُونَ أَجْدَاثاً، وَكَائِنُونَ رُفَاتاً، وَمَبْعُوثُونَ أَفْرَاداً، وَمَدينُون جَزَاءً، وَمُمَيَّزُونَ حِسَاباً.» «بندگانى كه با دست تواناى او آفريده شده‌اند و بى اراده خويش به وجود آمده و پرورش يافته‌اند، (و مالک خود نيستند) در چنگال مرگ فرا گرفته و در گهواره گور آرميده از هم متلاشى مى‌شوند و به تنهایی سر از لحد بر مى‌آورند، و براى درک پاداش قدم به صحنه قيامت مى‌گذارند، به دقّت سرشمارى شده و به حسابشان رسيدگى مى‌گردد.»
(شرح های خطبه:
)
مواردی متعدد از این واژه در
نهج‌البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «میز»، ج۲، ص۱۰۰۳.
