مَرَّة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَرَّةٍ:
(كُلِّ مَرَّةٍ)مَرَّةٍ: به معنی «یک‌بار و یک‌دفعه»، چنان‌که در
آیه ۱۳ سوره توبه می‌خوانیم:
تثنیۀ آن «مرّتان» و «مرّتین» که اوّلی در
آیه ۲۲۹ سوره بقره و دومی در
آیه ۱۰۱ سوره توبه به کار رفته است و جمع آن «مرّات» است.
به این ترتیب، واژۀ «مرّة» جمعاً ۱۳ بار و «مرّتان» یک بار و «مرّتین» ۵ بار و «مرّات» نیز یک بار در
قرآن مجید ذکر شده است.
یعنی اینها همان کسانی بودند که با آنها
عهد و پیمان بستی که لا‌اقل بی‌طرفی را رعایت کنند و در صدد آزار
مسلمانان و
کمک به دشمنان اسلام نباشند، ولی آنها هر بار پیمان خود را می‌شکستند.
(الَّذِینَ عاهَدْتَ مِنْهُمْ ثُمَّ یَنْقُضُونَ عَهْدَهُمْ فِی کُلِّ مَرَّةٍ) نه از
خدا شرم می‌کردند (و نه از مخالفت فرمان او پرهیز داشتند) و نه از زیر پا گذاردن اصول انسانی پروا می‌نمودند،
(وَ هُمْ لا یَتَّقُونَ).
به موردی از کاربرد «مَرَّةٍ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(الَّذِينَ عَاهَدتَّ مِنْهُمْ ثُمَّ يَنقُضُونَ عَهْدَهُمْ فِي كُلِّ مَرَّةٍ وَ هُمْ لاَ يَتَّقُونَ) (همان كسانى كه از آنها پيمان گرفتى؛ سپس هر بار عهد و پيمان خود را مى‌شكنند؛ و از
پیمان شکنی و
خیانت، پرهيز ندارند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
منظور از اينكه فرمود:
(كُلِّ مَرَّةٍ) آن چند دفعه‌اى است كه
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) با ايشان معاهده بست، يعنى:
یهودیان عهد خود را مى‌شكنند در هر دفعه كه تو با ايشان عهد ببندى، و از خدا در شكستن عهد پروا ندارند، و يا از شما پروا نداشته و از شكستن عهد شما نمى‌ترسند، و اين خود دليل بر اين است كه شكستن عهد از جانب يهوديان چند دفعه تكرار شده است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مره»، ج۴، ص۲۷۸.
