موسی نثری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
موسی نثری یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان معاصر و از اولین کسانی بود که در
ایران به سبک غربی،
رمان نوشت .
«میرزا شیخ موسی نثری کبودرآهنگی»، فرزند ملا عبدالله، معروف به موسی نثری، در سال ۱۲۶۰ در روستای دستجرد کبودرآهنگ
همدان متولد شد. او تحصیلات مقدماتی را نزد پدرش آموخت و در جوانی به همدان آمد و ضمن اشتغال به کار معلمی، به تحصیل
علوم ریاضی ،
علوم غریبه ،
فلسفه ،
منطق و
عرفان پرداخت و در این فنون، به مدارج عالیه رسید.
چندین سال، ریاست دبیرستان نصرت را در همدان به عهده داشت و سپس به ریاست
فرهنگ کرمانشاه ،
کردستان ، همدان و
قزوین منصوب شد و تعداد زیادی مدرسه در زمانی که در همدان بود، تاسیس نمود و در این راه، خدمات زیادی به گسترش فرهنگ این
شهر کرد و سپس به تهران رفته و به عنوان بازرس عالی وزارت فرهنگ مشغول به کار شد. روزگاری، مدیر روزنامه اتحاد بود و بسیاری از مقالات سیاسی و اجتماعی خود را در همین روزنامه چاپ می‌کرد.
وی یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان معاصر بود. نوشته هایش ساده و دلنشین است و شاید به همین دلیل است که به موسی نثری معروف شده است. غالبا مطالب مبتکرانه و عمیق را موضوع نوشته‌های خود قرار می‌داد. از حیث مایه علمی و بضاعت ادبی بر بسیاری از همگنان برتری داشت. وی از اولین کسانی بود که در
ایران به سبک غربی، رمان نوشت و از رمان‌های او می‌توان عشق و سلطنت، افسانه طی زمان، ستاره لیدی و مقدمه‌ای بر دیوان غمام همدانی را نام برد. «
شرح و نثر مثنوی»، نام مهم‌ترین اثر اوست. این کتاب از شاهکارهای تالیفات نیم
قرن اخیر می‌باشد و او با قلمی ساده، دلنشین و فصاحتی بی مانند، شش جلد دفاتر مثنوی را به نثر درآورده و برای نخستین بار پس از ۷ قرن، فهم مثنوی مولانا
جلال الدین رومی را برای عموم آسان کرده است.
دیگر آثار و تالیفات علمی وی عبارتند از:
۱. قواعد نثری در
جبر و مثلثات؛
۲.
تفسیر سوره یوسف علیه‌السّلام ؛
۳. افسانه طی
زمان ؛
۴. مقدمه بر دیوان غمام همدانی.
برخی از ابتکارات، اختراعات و کشفیات وی بدین قرار می‌باشد:
۱. کشف فرمول حل معادلات درجه سه
ریاضیات و برخی اشکال هندسی که به نام قوانین نثری معرف است؛
۲. تئوری علمی ضبط امواج اصوات و اشکال؛
۳. ساخت ساعت آفتابی شاخص و نصب آن در
مسجد جامع همدان؛
۴. اختراع وسیله ترسیم بیضی که در دایره اختراعات به نامش ثبت گردیده است.
ایشان در ریاضیات تبحر زیادی داشت؛ به طوری که معادلات سه مجهولی را که قسمت اول آن توسط
حکیم عمر خیام حل شده بود، تکمیل کرد و به پاداش این موفقیت علمی، به افتخار او مجلس جشنی در آکادمی علوم
فرانسه ترتیب یافت.
نرم افزار عرفان۳، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
