مهیل (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مهیل:
(الْجِبَالُ كَثِيبًا مَّهِيلًا) مهیل: از مادّه
«هيل» (بر وزن كيل) به معنى «ريختن شئ نرم، مانند رمل و آرد بر چيزى» است.
و در آيه مورد بحث منظور شن‌هاى نرمى است كه هرگز استقرار و ثبات ندارد، فرو مى‌ريزد و پراكنده مى‌شود.
(... وَ كٰانَتِ اَلْجِبٰالُ كَثِيباً مَهِيلاً) (كثيب به معنى شن‌هاى متراكم است)
بنابراين، كوه‌ها در
قیامت آن‌چنان از هم متلاشى مى‌شوند كه به صورت شن‌هاى نرمى درمى‌آيند كه اگر پا، روى آن بگذارند فرومى‌رود. درباره سرنوشت كوه‌ها در آستانه قيامت، قرآن تعبيرات مختلفى دارد كه همگى حكايت از نابودى و تبديل آن‌ها به
خاک‌های نرم مى‌كند.
به موردی از کاربرد
مهیل در
قرآن، اشاره می‌شود:
(يَوْمَ تَرْجُفُ الْأَرْضُ وَ الْجِبَالُ وَ كَانَتِ الْجِبَالُ كَثِيبًا مَّهِيلًا) (در آن روز كه
زمین و
کوه‌ها سخت به
لرزه درمى‌آيد و كوه‌ها چنان درهم كوبيده مى‌شود كه به شكل توده‌هايى از شن نرم در مى‌آيد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه يوم ظرف است براى عذابى كه در دو
آیه سابق وعده‌اش داده شد.
راغب مى‌گويد: رجف به معناى
اضطراب شديد است و گفته مى‌شود:
رجفت الارض و البحر يعنى زمين زلزله كرد و
دریا موج فرستاد.
و در مجمع البيان گفته: كثيب رمل به معناى توده‌اى از شن است و كلمه مهيل از مصدر هيل است و مهيل شدن كوه‌ها به معناى آن است كه وقتى ريشه‌اش تكان بخورد از بالا فرو بريزد. و معناى آيه روشن است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مهیل»، ج۴، ص۶۱۴.
