منصور بن محمدشیرازی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«منصور بن محمد بن احمد بن یوسف بن الیاس شیرازی»، نواده مولانا
جلال الدین احمد بن یوسف بن الیاس و یکی از نتیجه‌های
برادر نجم الدین محمود الیاس،
طبیب و
فقیه معروف
شیراز است.
وی در خانواده‌ای سرشناس که اطبای برجسته از آن برخاسته‌اند به
دنیا آمد و خود نیز در
علوم متداول
عصر ، خاصه در
علم طب ، سرشناس و مشهور بوده است.وی معاصر خواجه
حافظ شیرازی و نیز
حاجی زین العطار ، پزشک مخصوص شاه شجاع و نگارنده
اختیارات بدیعی بوده است. تولد منصور بنا به قراین، حدود نیمه نخست
قرن هشتم هجری و احتمالا قبل از
سال ۷۵۰ ق و بین سال‌های ۷۲۰ تا ۷۴۰ ق بوده است. زیرا که در موقع تالیف «
کفایه مجاهدیه» که به نام مجاهد السلطنه زین العابدین شاه شجاع مبارز الدین محمد، از خاندان مظفریان، در حدود سال‌های ۷۸۶ تا ۷۸۹ ق نگاشته و بعید نیست که وی
پزشک مخصوص مجاهد الدین بوده باشد، حدودا چهل ساله بوده است. محمد تقی میر اشاره کرده که شاه شجاع میان سال‌های ۷۸۶- ۷۹۳ ق بر
فارس حکومت داشته و بعید نیست که منصور این کتاب را در فاصله این هفت سال نگاشته است.درباره منصور مطلب زیادی در آثار تاریخی و منابع رجال شناسی به
چشم نمی‌خورد. وی در ضمن آثار خود نیز به معرفی خود یا استادان، نیاکان و خانواده خود نپرداخته است.وی در عنوان کتاب «کفایه مجاهدیه»، خود را منصور بن محمد بن احمد بن یوسف فقیه الیاس معرفی نموده و افزوده است: «چون بر این
علم و مطالعه این قسم (مقصود علم طب است) اشتغال می‌نمود...» این سخن، حاکی از آن است که شغلش منحصرا طبابت بوده و اگر به نوشته مرحوم
علامه قزوینی در فهرست کتابخانه مجلس شورای اسلامی،
لقب فقیه نیز بر نام مؤلف اضافه شده، اشتباه بوده است. گمان می‌رود که نویسنده فهرست، کلمه فقیه را که در اول اسم جد مؤلف نوشته شده و مخصوص الیاس است، به حساب نتیجه وی، منصور طبیب گذاشته است.اطلاعی بیش از این از زندگی وی به دست نیامد.
۱.
تشریح الابدان .
۲.
کفایه مجاهدیه : این اثر مشهورترین اثر اوست.
۳.
غیاثیه .
۴. رساله
چوب چینی: که البته به نظر نمی‌رسد انتساب این اثر به وی چندان درست باشد، چرا که تداول
چوب چینی بیشتر در
قرن دهم هجری رواج یافت و در آثار پیش از آن دیده نمی‌شود.
نرم افزار جامع طب، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
