منافقان و بیت‌المال (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَفَق، ايجاد سوراخى در
زمین است كه راه رهايى داشته باشد -همانند سوراخ
موش-
پايان يافتن و از بين رفتن.
نفاق عبارت است از داخل شدن در
شرع و
دین از راهى و خروج از آن از راه ديگر،
اظهار اسلام با اهل آن و مخفى كردن غير
اسلام در درون،
ظاهر و باطن متفاوت داشتن،
دورویی،
ریاکاری.
نفاق هم در
ایمان است، هم
طاعات، هم
معاشرت با مردم. نفاق اعمّ از
ریا است.
در این مقاله آیات مرتبط با منافقان و بیت‌المال معرفی می‌شوند.
نارضايتى منافقان عصر
بعثت نسبت به نحوه تقسيم
بیت المال و
صدقات از سوى
رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله:
وَ مِنْهُمْ مَنْ يَلْمِزُكَ فِي الصَّدَقاتِ فَإِنْ أُعْطُوا مِنْها رَضُوا وَ إِنْ لَمْ يُعْطَوْا مِنْها إِذا هُمْ يَسْخَطُونَ وَ لَوْ أَنَّهُمْ رَضُوا ما آتاهُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ قالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ سَيُؤْتِينَا اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ رَسُولُهُ إِنَّا إِلَى اللَّهِ راغِبُونَ.
و در ميان آنها كسانى هستند كه در (تقسيم)
غنائم به تو ايراد مى‌كنند، اگر از آن به آنها بدهند راضى مى‌شوند و اگر ندهند
خشم مى‌گيرند (خواه حق آنها باشد يا نه). ولى اگر آنها به آنچه خدا و پيامبرش به آنها مى‌دهد راضى باشند و بگويند خداوند براى ما كافى است و به زودى
خدا و رسولش از
فضل خود به ما مى‌بخشد ما تنها رضاى او را مى‌طلبيم (اگر چنين كنند به سود آنهاست).
در نخستين آيه خداوند به يكى ديگر از حالات منافقان اشاره شده و آن اينكه آنها هرگز راضى به حق خود نيستند، و دائما انتظار دارند از اموال بيت المال و يا منافع عمومى هر چه بيشتر بهره ببرند، خواه مستحق باشند يا نه،
دوستی و
دشمنی آنها بر محور همين منافع دور مى‌زند، هر كس جيب آنها را پر كند از او راضى هستند و هر كس به خاطر رعايت
عدالت حق ديگران را به آنها نبخشد از او ناراضى مى‌شوند.
حق و عدالت در قاموس آنها مفهومى ندارد، و اگر داشته باشد عادل كسى است كه هر چه بيشتر به آنها بدهد و
ظالم كسى است كه حق ديگران را از آنان باز دارد! و به تعبير ديگر آنها فاقد هر گونه
شخصیت اجتماعی هستند و تنها داراى يك
شخصیت فردی و در چهار چوبه منافع خويش مى‌باشند، و همه چيز را تنها از اين زاويه مى‌نگرند!.
لذا مى‌گويد:" بعضى از آنها در تقسيم صدقات به تو عيب مى‌گيرند" و مى‌گويند عدالت را رعايت نكردى (وَ مِنْهُمْ مَنْ يَلْمِزُكَ فِي الصَّدَقاتِ).
اما در حقيقت چنين است كه آنها به منافع خويش مى‌نگرند" اگر سهمى به آنها داده شود راضيند و خوشحال" و تو را مجرى عدالت مى‌دانند هر چند استحقاق نداشته باشند (فَإِنْ أُعْطُوا مِنْها رَضُوا).
" اما اگر چيزى از آن به آنها داده نشود
خشمگین مى‌شوند" و تو را متهم به بى‌عدالتى مى‌كنند (وَ إِنْ لَمْ يُعْطَوْا مِنْها إِذا هُمْ يَسْخَطُونَ)
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۲۲۱، برگرفته از مقاله «منافقان و بیت‌المال».
