منافره
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
منافره، به‌معنای
خطابه مربوط به امر موجود در وقت خطابه، با هدف اثبات
مصلحت یا مفسده آن است.
خطابه، به حسب اغراض و موارد کاربرد آن بر سه نوع است:
۱.
مشاوَرات؛
۲. منافَرات؛
۳.
مشاجَرات.
هرگاه امری که در اطراف مصالح و مفاسد آن انشای خطابه می‌شود، در وقت انشای خطابه موجود باشد، آن خطابه «منافره» خوانده می‌شود، که یا به قصد اثبات
فضیلت و منفعت امر موجود است، و یا اثبات
رذیلت و مضرّت آن. در صورت اول، «
مدح» (منافرات مدح) و در صورت دوم، «
ذمّ» (منافرات ذمّ) خوانده می‌شود. کسی که در منافرات
خطبه ایراد می‌کند و زشتی و زیبایی،
کمال و نقص و ارزش و ضدارزش بودن امری را که بالفعل موجود است بیان می‌کند، لازم است که از انواع و اقسام زیبایی‌ها و زشتی‌های اشیاء و اشخاص مطلع باشد؛ چرا که جمال و زشتی هر چیزی به حسب خودش است، پس باید این‌ها را نیک بداند.
برخی از منطق‌دانان در باره منافره گفته‌اند: خطابه‌های منافری آن است که در مقام مدح یا ذم افراد و یا در قراردادها و معاملات ایراد می‌شوند. ابن رشد این گونه خطابه‌ها را «نوع پست» نامیده است، و به این خاطر منافره نام گرفته‌اند که طبایع مستقیم از مدح و ذم رایج در اجتماع متنفرند زیرا اکثر آن‌ها بر خلاف حق است. جمعی دیگر هم گفته‌اند: وجه نام‌گذاری این قسم از خطابه‌ها به منافری بر ما پوشیده است و بهتر است که تظاهری نامیده شوند.
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:
• مظفر، محمدرضا، المنطق.
• گرامی، محمدعلی، منطق مقارن.
• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.
• علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.
• خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس.
پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «منافره»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۴/۲۵.
