• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ملق (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: ملق (مفردات نهج البلاغه (جلد ۲))
مقالات مرتبط: ملق (مفردات‌قرآن)، املاق.


مَلْق (به فتح میم و سکون لام) از واژگان نهج البلاغه به معنای فقر است. اصل آن به معنى نرمى است كه فقر آدمى را نرم و ذليل مى‌كند. از مشتقات این کلمه در نهج البلاغه، إِمْلَاق (به کسر همزه و سکون میم) به معنى فقر و بى‌چيزى است. این کلمه سه بار در نهج‌ البلاغه آمده است.


مَلْق
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۸۹.    
[۲] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۵، ص۲۳۶.    
به معنای فقر است. اصل آن به معنى نرمى است كه فقر آدمى را نرم و ذليل مى‌كند، إِمْلَاق نيز به معنى فقر و بى‌چيزى است.

حضرت علی (علیه‌السّلام) درباره برادرش عقیل فرموده: «وَ اللهِ لَقَدْ رَأَيْتُ عَقِيلاً وَ قَدْ أمْلَقَ حَتَّى اسْتماحَنِي مِنْ بُرِّكُمْ صَاعاً»
[۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۵۳، خطبه ۲۲۳.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۴۳، خطبه ۲۱۹.    
[۵] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۴۶، خطبه ۲۲۴.    
«به خدا قسم برادرم عقيل را ديدم كه فقير شده تا از گندم بيت المال از من به قدر صاعى (سه كيلو) خواست.»
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۴۱، خطبه ۲۲۴.    
[۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۵۴.    
(شرح‌های خطبه:
[۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۵۶.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۴۰۴.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۳۰۰.    
[۱۱] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۲۴۵.    
)
و نيز حضرت فرموده: «إِذَا أَمْلَقْتُمْ فَتَاجرُِوا اللهَ بِالصَّدَقَةِ»
[۱۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۳۲، حکمت ۲۴۹.    
[۱۳] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۱۰، حکمت ۲۵۸.    
[۱۴] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۱۳، حکمت ۲۵۸.    
«چون فقير شديد با خدا با صدقه معامله كنيد، يعنى صدقه بدهيد كه فقر از شما برود.»
[۱۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۹۵، حکمت ۲۵۸.    
[۱۶] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۹.    
(شرح‌های حکمت:
[۱۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۹.    
[۱۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۴، ص۱۴۵.    
[۱۹] هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۳۲۸.    
[۲۰] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۱۰۱.    
) محمد عبده گويد: در اينجا سرّى نامعلوم هست.
[۲۱] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۱۰، حکمت ۲۵۸.    

و نيز حضرت می‌فرمايد: «الثَّنَاءُ بِأَكْثَرَ مِنَ الاْسْتِحْقَاقِ مَلَقٌ، وَ التَّقْصِيرُ عَنِ الاِْسْتِحْقَاقِ عِيٌّ أَوْ حَسَدٌ»
[۲۲] سید الرضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۵۹، حکمت ۳۳۷.    
[۲۳] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۳۵، حکمت ۳۴۷.    
[۲۴] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۳۵، حکمت ۳۴۷.    
يعنى: «تعريف كردن زياده از حدّ تملّق و كمتر از حدّ عجز و يا از روى حسد است.»
[۲۵] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۲۱، حکمت ۳۴۷.    
[۲۶] بحرانی، ابن میثم،ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۹۸.    
(شرح‌های حکمت:
[۲۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۹۸.    
[۲۸] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۴، ص۷۶۹.    
[۲۹] هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۴۳۰.    
[۳۰] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۲۶۲.    
) ملق مثل شرف به معنى تملّق و عىّ به معنى عجز است.

این کلمه سه بار در نهج‌ البلاغه آمده است.
[۳۱] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۵۳، خطبه ۲۲۳.    
[۳۲] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۳۲، حکمت ۲۴۹.    
[۳۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۵۹، حکمت ۳۳۷.    


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۸۹.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۵، ص۲۳۶.    
۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۵۳، خطبه ۲۲۳.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۴۳، خطبه ۲۱۹.    
۵. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۳۴۶، خطبه ۲۲۴.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۴۱، خطبه ۲۲۴.    
۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۵۴.    
۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۵۶.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۴۰۴.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۳۰۰.    
۱۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۲۴۵.    
۱۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۳۲، حکمت ۲۴۹.    
۱۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۱۰، حکمت ۲۵۸.    
۱۴. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۱۳، حکمت ۲۵۸.    
۱۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۹۵، حکمت ۲۵۸.    
۱۶. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۹.    
۱۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۲۹.    
۱۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۴، ص۱۴۵.    
۱۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۳۲۸.    
۲۰. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۱۰۱.    
۲۱. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۱۰، حکمت ۲۵۸.    
۲۲. ↑ سید الرضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۵۹، حکمت ۳۳۷.    
۲۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۲۳۵، حکمت ۳۴۷.    
۲۴. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۳۵، حکمت ۳۴۷.    
۲۵. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۲۱، حکمت ۳۴۷.    
۲۶. ↑ بحرانی، ابن میثم،ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۹۸.    
۲۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۹۸.    
۲۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۱۴، ص۷۶۹.    
۲۹. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۴۳۰.    
۳۰. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۲۶۲.    
۳۱. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۵۳، خطبه ۲۲۳.    
۳۲. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۳۲، حکمت ۲۴۹.    
۳۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۵۹، حکمت ۳۳۷.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ملق»، ج۲، ص۹۸۹.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 249 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان حکمت 337 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 223 نهج البلاغه
جعبه ابزار