ملازمه حکم عقل عملی و شرع
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ملازمه میان
حسن یا
قبح چیزی نزد
عقل با تعلق امر یا نهی
شارع به آن را ملازمه حکم عقل عملی و شرع گویند.
ملازمه حکم عقل عملی و شرع، مقابل
ملازمه حکم عقل نظری و شرع بوده و مراد از آن این است که میان حکم
عقل عملی و حکم
شرع همراهی و هم سویی وجود دارد؛
یعنی هر کاری را عقل عملی نیکو بداند، شرع نیز آن را نیکو می‌شمارد و هر چیزی را که
عقل به
قبح آن حکم کند، شرع نیز به قبح و ناپسند بودن آن حکم می‌کند.
در این که چنین ملازمه‌ای وجود دارد یا نه اختلاف است:
مشهور
اصولیون به ملازمه اعتقاد دارند و در مقابل، کسانی مانند
اخباری‌ها و برخی
اصولی‌ها چنین ملازمه‌ای را نمی‌پذیرند.
اشاعره این ملازمه را
محال می‌دانند.
برای اثبات ملازمه چنین استدلال شده است که
شارع ، یکی از عقلا، بلکه بزرگ آنان است، و آن چه عقلا بگویند، شارع نیز با آن ها همراه است.
منکران می‌گویند: حکم عقل به
حسن و قبح چیزی، برای وادار نمودن
مکلف به عمل بر طبق آن کافی است و به حکم شارع نیاز نیست، و الّا آن حکم
لغو می‌باشد.
فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «ملازمه حکم عقل عملی و شرع».
