مقصرين (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مُقَصِّرينَ: (مُحَلِّقينَ رُؤُوسَكُمْ وَ مُقَصِّرينَ) اسم فاعل به معنی
«کوتاه‌کنندگان» و در اصل از مادّه
«قصر» به معنی
«کوتاه کردن و کاستن» است.
به موردی از کاربرد
مُقَصِّرين در
قرآن، اشاره می‌شود:
(لَقَدْ صَدَقَ اللَّهُ رَسُولَهُ الرُّؤْيَا بِالْحَقِّ لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرامَ إِن شاء اللَّهُ آمِنينَ مُحَلِّقينَ رُؤُوسَكُمْ وَ مُقَصِّرينَ لا تَخافُونَ فَعَلِمَ ما لَمْ تَعْلَمُوا فَجَعَلَ مِن دُونِ ذَلِكَ فَتْحًا قَريبًا) (
خداوند آنچه را به پيامبرش در رؤيا نشان داد به حق راست گفت؛ به طور قطع همه شما به خواست خدا وارد
مسجدالحرام مى‌شويد در نهايت
امنیت و در حالى كه سرهاى خود را تراشيده يا كوتاه كرده‌ايد و از هيچكس ترس و وحشتى نداريد؛ ولى خداوند چيزهايى را مى‌دانست كه شما نمى‌دانستيد (و در اين تأخير حكمتى بود)؛ و قبل از آن فتح نزديكى در
خیبر براى شما قرارداده است.)
شیخ طبرسی در
مجمع البیان می‌فرماید:
يعنى در حالى كه
محرم هستيد و بعضى از شماها سر خود را ميتراشد، و بعضى تقصير مي‌كند، و تقصير آن است كه قسمتى از موى خود را بگيرند، و در اين
آیه دلالت است بر اينكه محرم مختار است كه به هنگام بيرون آمدن از احرام اگر خواسته باشد سر خود را بتراشد و اگر بخواهد تقصير كند.
جمله:
(مُحَلِقّینَ رُءوسَکُمْ وَ مُقَصِّرینَ.) «در حالی که سرها را تراشیده‌اید و ناخن‌ها را کوتاه کرده‌اید» اشاره به یکی از آداب مراسم
عمره است که «
تقصیر» نام دارد و به وسیله آن محرم از احرام خارج می‌شود.
بعضی این آیه را دلیل بر «
تخییر» در مسئله تقصیر و خروج از احرام دانسته‌اند که محرم می‌تواند سر را بتراشد و یا ناخن خود را بگیرد، زیرا جمع میان این دو قطعا
واجب نیست.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مقصّرین»، ج۳، ص۶۹۰.
