مقدمه‌ای بر تاریخ قرائات قرآن (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مقدمه‌ای بر تاریخ قرائات
قرآن کریم کتابی است که پیرامون تاریخ قرائت‌های
قرآن کریم نوشته شده است.
کتاب مقدمه‌ای بر تاریخ قرائات قرآن کریم مؤلف: دکتر عبد الهادی فضلی مترجم: دکتر سید محمد باقر حجتی کتاب پیرامون تاریخ قرائت‌های قرآن کریم نوشته شده و در آن موضوعاتی همچون:
پیدایش قرائتها ،
تعریف قرائتها ،
مصادر قرائتها ،
اختلاف قرائتها ،
معیار قرائت‌های معتبر و
قرائت و تجوید ، مورد بررسی قرار گرفته‌اند. هدف از نگارش کتاب چنانکه مؤلف در مقدمه آن می‌گوید این است که: کتابی که بتواند تمام مسائل مربوط به قرائتها را بطور اختصار توضیح دهد تاکنون نوشته شده (گرچه در این زمینه‌ها کتابهای فراوانی نوشته شده است) اما دسته بندی مطالب و جمع بندی آنها، مخصوصا مراحل مربوط به تطور و تکامل قرائتها که در شانزده مرحله بیان و ویژگی‌های هر کدام از آنها را توضیح می‌دهند ارزش خاصی به کتاب داده که با مطالعه آن می‌توان مراحل تکامل و رشد قرائتها را بدست آورد. وی همچنین با ارائه معیارهایی برای قرائت‌های معتبر و بیان دیدگاههای مختلف در این زمینه، سه رکن اساسی برای اینگونه قرائتها بیان می‌نمایند و از آنجا که قرائت قرآن با علم تجوید ارتباط بسیار زیادی دارند و برخی تصور نموده‌اند که این دو با یکدیگر تفاوتی ندارند، ایشان با تعریف هر کدام از این دو
علم ، نقاط مشترک و تفاوت بین آن دو را توضیح می‌دهند.
کتاب دارای هفت فصل می‌باشد
که فهرست مطالب آن به قرار زیر است:
پیدایش قراءات و تطور آنها شامل: ادوار قرائتها، چرا
قراء سبعه در میان قراء اسلامی از شهرت و امتیاز خاصی برخوردار شده اند.
تعریف قراءتها یا بیان مفهوم قراءتها شامل: تعریف قرائتها، اقسام قرائتها، فرق میان قراءات و
قرآن .
مصادر و مآخذ قراءات شامل: اختلاف میان
صحابه در زمان
رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ، آیا می‌توان در مساله قراءآت به قیاس تکیه کرد، عقیده جمهور راجع به
قیاس مقبول در قراءات.
اختلاف قراءآت و بررسی علل و اسباب آن شامل: وجوه و انواع اختلاف قراءآت، اسباب و موجبات اختلاف قراءآت.
اختیار و انتخاب در قراءآت.
مقیاس قرائی یا معیار قراءآت معتبر شامل: مقدمه درباره این مقیاسها، توضیحی درباره ارکان سه گانه قراءات معتبر.
قراءات و تجوید شامل: مقدمه، تعریف قراءآت، موضوعات قراءآت، تعریف تجوید، موضوعات علم تجوید.
۱- فصل اول: در این فصل سیر تحول و تطور قرائتها را در ۱۶ مرحله تقسیم بندی نموده و خصوصیات هر مرحله را توضیح می‌دهند ۲- در همین فصل- و در مرحله یازدهم (مرحله تالیف در قرائتها)، نخستین کسی را که در این زمینه تالیف نموده، یحیی بن یعمر متوفای ۹۰ هجری می‌داند و در ادامه فهرستی از تالیفات در این زمینه را به ترتیب تاریخ ذکر می‌نماید ۳- فصل چهارم: در این فصل ابتداء، انواع اختلاف قراءتها را ذکر و در ادامه علل و اسباب آن قرائتها شرح، و در پایان نتیجه می‌گیرند که مرجع همه اختلافات، فعل و تقریر و تائید
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم می‌باشد ۴: در فصل چهارم: نظریه گلدزیهر پیرامون اینکه: عاری بودن مصاحف امام از نقطه و اعراب عامل اصلی در اختلاف قرائتها می‌باشد، مطرح و پاسخ دانشمندان اسلامی را در این زمینه بازگو می‌نماید ۵- فصل هفتم: در این فصل پس از تعریف قرائتها و تعریف
تجوید تفاوت بین آن دو و نیز مشترکات بین آنها را شرح می‌دهد.
کتاب توسط دکتر سید محمد باقر حجتی به
فارسی ترجمه، و دارای ۱۹۵ صفحه می‌باشد که مشخصات آن به قرار زیر است: ۱- کاغذ: معمولی ۲- چاپ: کامپیوتری ۳- نوبت چاپ: دوم ۴- تیراژ: سه هزار نسخه ۵- تاریخ انتشار: سال ۱۳۷۳ ۶- ناشر: انتشارات اسوه (وابسته به سازمان اوقاف و امور خیریه) ۷- جلد: شومیز ۸- دارای فهرست: موضوعات، آیات و روایات، اعلام، مکانها، کتابها، مراجع و مصادر.
نرم افزار مشکاة الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
