مفید العلوم و مبید الهموم (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب مفید العلوم و مبید الهموم نوشته
جمال الدین ابو بکر خوارزمی (۳۲۳- ۳۸۳ ق) می باشد.
این کتاب به صورت یک مجموعه فراهم آمده است و شامل مطالبی از قبیل: اهمیت تفکر از دیدگاه
دین، حقیقت
تفکر، حقیقت
توحید، فرقه‌های هفتاد دو دوگانه امت اسلامی،
فرقه ناجیه (که به اعتقاد وی
اهل سنت و جماعت هستند.) ، تفسیر
نبوت، شرائط
معجزه، معجزات
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ، نسب پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ،
اخلاق پیامبر و خصوصیات ایشان، نامه‌های پیامبر به پادشاهان سایر کشورها و دعوت آنها به اسلام، تفسیر
واجب عینی و
کفایی ،
کرامات اولیاء،
ماهیت روح، حقیقت
عقل، غرائب
فقه و اخبار،
معاد جسمانی، ردیه‌هایی بر
فلاسفه ،
دهریون و
ملحدان و غیره،
آداب معاشرت، اوراد، نمازها، مناظرات، اقلیم‌ها،
علم النفس و روش معالجه بیماریهای
روحی، مسائل شرعی،
حقوق،
زنان،
تاریخ، معمرین،
سیره ملوک،
آداب جنگ،
تعبیر خواب، شگفتی‌های شهرها، خواص اشیاء، فتنه‌های
آخر الزمان و غیره، می‌باشد.
در نسبت این کتاب به خوارزمی:
عباس اقبال نخستین بار در ۱۹۳۸ م در یادداشتی بر یکی از نسخه‌های چاپی المکارم و المفاخر» (بخشی از کتاب مفید العلوم که بطور مستقل و توسط عزت عطار در
قاهره به سال ۱۳۵۴ ق چاپ شده است) با استناد به اینکه سبک نگارش این کتاب و در نتیجه کتاب المکارم با سبک ابو بکر خوارزمی تفاوت فاحش دارد و نیز چون در اثنای کتاب از حسن صباح (متوفای ۵۱۸ ق) سخن به میان آمده است، انتساب آن را به ابو بکر خوارزمی نادرست دانسته است. در ۱۹۸۵ م نظر اقبال تایید شد و محمد عبد القادر عطا پس از بررسی ۴ نسخه خطی کتاب، آن را به نام زکریای قزوینی به چاپ رساند.
این کتاب چندین بار در
مصر و
سوریه به چاپ رسیده است.
بخشی از این کتاب بطور مستقل توسط عزت عطار در قاهره به سال ۱۳۵۴ ق چاپ شده است.
(۱) دائرة المعارف تشیع، ج۷، مدخل: خوارزمی.
(۲) دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۵، مدخل: ابو بکر خوارزمی.
نرم افزار تراث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
