مفضل بن سلمه ضبی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مفضل بن سلمه کوفی (م پس از
۲۷۰ق)،
ادیب، عالم به
نحو و
لغت، دارای سبک کوفی در نحو و از نزدیکان وزرای عباسی در
قرن سوم هجری قمری بود.
ابوطالب مفضل بن سلمة بن عاصم کوفی بغدادی ضبّی، ساکن
بغداد بود و حدیث را از
عمر بن شبّه،
یعقوب بن اسحاق بن ابی اسرائیل، و
محمد بن شداد و دیگران روایت کرده و
محمد بن یحیی صولی از او روایت نقل کرده است.
وی در لغت و نحو از شاگردان
ثعلب،
ابن سکیت و
ابن اعرابی بود.
رجال‌نویسان اهل سنت او را فردی ادیب، عالم به نحو و لغت، دارای سبک کوفی در نحو و از نزدیکان وزرای عباسی از جمله
اسماعیل بن بلبل دانسته‌اند.
مرزبانی او را از همراهان
فراء و دارای مکاتباتی در غالب اشعار با
عبدالله بن معتز دانسته است.
سال
مرگ او را به اختلاف ذکر کرده‌اند ولی
ذهبی بعد از سال ۲۷۰ق را ذکر کرده است.
آثار او عبارت‌اند از: البارع فی علم اللغة الملاهی العهود و الملاهی جلاء الشبهه الفاخر الطیف ضیاء القلوب فی معانی القرآن معانی القرآن مفرد مفسر الاشتقاق البلاد والزرع والنبات والنخل وانواع شجر الفاخر فیما یلحن العامه خلق الانسان آلة الکاتب «ما یحتاج الیه الکاتب» المقصور و الممدود المدخل الی علم النحو الخط و القلم عمائر جماهیر القبائل الرد علی
الخلیل و اصلاح ما فی کتاب العین
المطیب الانواء والبوارح العطر و اجناسه
مختصر المذکر و المؤنث المفضلیات
شرح کتاب الفاخر
و الامثال.
(دیگر منابع:
)
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۷۷۷، برگرفته از مقاله «مفضل کوفی».
