ابوعبیده مرزبانی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوعبیده محمد بن عمران بن موسی (متوفای ۳۸۴ق)، مشهور به
ابوعبیده مرزبانی مورخ، ادیب، لغوی و کاتب معتزلی قرن چهارم قمری که نسبش به یکی از مرزبانان ایران می‌رسد. او که تالیفات بسیاری در شعر و ادب و حکایات دارد، سرانجام در ۸۷ سالگی و به سال
۳۸۴ق در
بغداد درگذشت.
ابوعبیده، محمد بن عمران بن موسی بن سعید بن عبدالله مرزبانی خراسانی بغدادی، نیای او یکی از مرزبانان پارسی است، لذا به نیای خود منسوب شده است. محمد بن عمران مرزبانی در سال
۲۹۶ق متولد شد و ادبیات، لغت و نحو را نزد دانشمندانی چون:
ابن انباری و
ابن درید فراگرفت و مشمول عنایات دیلمیان شد. او از ادیبان بود و اخبار و حکایات زیبایی دارد، دانش او در لغت وسیع بود و به
مذهب معتزلی تمایل داشت. او هم چنین در تصنیف کتاب، توانا بود؛ تألیفات بسیاری داشت و نوشته‌هایش از نظم و ترتیب نیکو بود.
کتاب های الموثق، المستنیر، المفید، المعجم، الموشّح، کتاب الشعر، اشعار النساء، اشعار الخلفاء، کتاب المراثی، شعر الشیعه، اخبار ابی تمّام، کتاب اعیان الشعر فی المدیح و الفخر و الهجو، المعلّی فی فضائل القرآن، الوصایا و حکم العرب و العجم، المشرّف فی آداب النبی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، اخبار الأجواد، المقتبس فی اخبار النحویین و اللغویین و الناسبین، المرشد فی اخبار المتکلمین اهل العدل و التوحید (معتزله)، الریاض فی اخبار المتیمین و العاشقین، الرائق فی اخبار الغناء و الاصوات و نسبتها الی المغنّین و.... از تألیفات اوست.
مرزبانی در ۸۷ سالگی درگذشت و در بغداد به خاک سپرده شد.
عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۳۳۴.
