• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مفضل بن سلمه ضبی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





مفضل بن سلمه کوفی (م پس از ۲۷۰قادیب، عالم به نحو و لغت، دارای سبک کوفی در نحو و از نزدیکان وزرای عباسی در قرن سوم هجری قمری بود.



ابوطالب مفضل بن سلمة بن عاصم کوفی بغدادی ضبّی، ساکن بغداد بود و حدیث را از عمر بن شبّه، یعقوب بن اسحاق بن ابی اسرائیل، و محمد بن شداد و دیگران روایت کرده و محمد بن یحیی صولی از او روایت نقل کرده است. وی در لغت و نحو از شاگردان ثعلب، ابن سکیت و ابن اعرابی بود. رجال‌نویسان اهل سنت او را فردی ادیب، عالم به نحو و لغت، دارای سبک کوفی در نحو و از نزدیکان وزرای عباسی از جمله اسماعیل بن بلبل دانسته‌اند. مرزبانی او را از همراهان فراء و دارای مکاتباتی در غالب اشعار با عبدالله بن معتز دانسته است.


سال مرگ او را به اختلاف ذکر کرده‌اند ولی ذهبی بعد از سال ۲۷۰ق را ذکر کرده است.


آثار او عبارت‌اند از: البارع فی علم اللغة الملاهی العهود و الملاهی جلاء الشبهه الفاخر الطیف ضیاء القلوب فی معانی القرآن معانی القرآن مفرد مفسر الاشتقاق البلاد والزرع والنبات والنخل وانواع شجر الفاخر فیما یلحن العامه خلق الانسان آلة الکاتب «ما یحتاج الیه الکاتب» المقصور و الممدود المدخل الی علم النحو الخط و القلم عمائر جماهیر القبائل الرد علی الخلیل و اصلاح ما فی کتاب العین المطیب الانواء والبوارح العطر و اجناسه مختصر المذکر و المؤنث المفضلیات
[۸] کحاله، عمررضا، المستدرک علی معجم المؤلفین، ص۷۹۷.
شرح کتاب الفاخر و الامثال. (دیگر منابع: )


۱. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۳، ص۱۲۵-۱۲۶.    
۲. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۷۰۹.    
۳. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۴، ص۲۰۶.    
۴. مرزبانی، محمد بن عمران، معجم الشعراء، ص۳۵۱.    
۵. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۳۶۲.    
۶. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۹۹.    
۷. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۳۸۵.    
۸. کحاله، عمررضا، المستدرک علی معجم المؤلفین، ص۷۹۷.
۹. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۴۴۵.    
۱۰. بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۲، ص۲۷۲.    
۱۱. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱۵، ص۳۶۵.    
۱۲. داوودی، محمد بن علی، طبقات المفسرین، ج۲، ص۳۲۸.    
۱۳. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، المزهر، ج۱، ص۷۴.    
۱۴. ابوالبرکات انباری، عبدالرحمن بن محمد، نزهة الالباء، ص۱۵۴.    
۱۵. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۲، ص۳۱۴.    
۱۶. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۱، ص۳۰۹.    
۱۷. ذهبی، محمد بن احمد، الاعلام، ج۷، ص۲۷۹.    
۱۸. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۲، ص۲۹۶.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۷۷۷، برگرفته از مقاله «مفضل کوفی».






جعبه ابزار