معروف (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
معروف:(يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ) «معروف» در لغت به معناى «شناخته شده» (از مادّه
عرف) است
و به معناى كارهاى خوب و حق است، چرا كه براى هر
انسان پاک‌سرشتى شناخته شده، و به تعبير ديگر، هماهنگ با فطرت انسانى است.
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با معروف:
(وَ لْتَكُن مِّنكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَ أُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ) (و براى رسيدن به وحدت بايد از ميان شما، جمعى دعوت به نيكى، و امر به معروف و نهى از منكر كنند. و رستگاران آنها هستند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: و از اين‌جا روشن مى‌شود كه چرا از خير و شر تعبير به معروف و منكر نمود. چون زمينه گفتار و مضمون آيه قبلى بود كه، مى‌فرمود: همگى به حبل اللَّه چنگ بزنيد و متفرق نشويد ... و معلوم است كه چنين مجمع كه همه افرادش چنگ به حبل اللَّه دارند، معروف در آن خير، و منكر در آن شر است و ممكن نيست به عكس اين باشد و به فرض هم كه اين نكته در نظر نبوده باشد، قطعا وجه اينكه خير و شر را معروف و منكر خوانده، اين است كه به حسب نظر دين، خير معروف و شر منكر است، نه به حسب عمل خارجى.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(الَّذِينَ إِن مَّكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنكَرِ وَ لِلَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ) (همان كسانى كه هرگاه در زمين به آنها قدرت ببخشيم،
نماز را برپا مى‌دارند، و
زکات مى‌دهند، و امر به معروف و نهى از منكر مى‌كنند، و پايان همه كارها از آنِ خداست!)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: اين آيه توصيف ديگرى است از
مؤمنین كه در اول
آیات نامشان را برد البته اين توصيف توصيف مجموع است از جهت مجموعيت و به عبارت ساده‌تر: توصيف نوع مؤمنين است و كار به فرد فرد آنان ندارد چون ممكن است فردى از آنان واجد اين اوصاف نباشد. مراد از تمكين آنان در زمين اين است كه ايشان را در زمين نيرومند كند، به طورى كه هر كارى را كه بخواهند بتوانند انجام دهند، و هيچ مانعى يا مزاحمى نتواند
سد راه آنان شود.
در توصيف آنان مى‌فرمايد: يكى از صفات ايشان اين است كه اگر در زمين تمكنى پيدا كنند و در اختيار هر قسم زندگى كه بخواهند حريتى داده شوند، در ميان همه انواع و انحاء زندگى يك زندگى صالح را اختيار مى‌كنند و جامعه‌اى صالح به وجود مى‌آورند كه در آن جامعه نماز به پا داشته، و زكات داده مى‌شود، امر به معروف و نهى از منكر انجام مى‌گيرد. اگر از ميان همه جهات عبادى، نماز و از ميان همه جهات مالى، زكات را نام برد، بدين جهت است كه اين دو در باب خود (عبادات) عمده هستند.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، بر گرفته از مقاله «معروف»، ص۵۳۸.
