مُعَذّرون (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مُعَذّرون:
(وَ جاءَ الْمُعَذِّرونَ مِنَ الْاَعْرابِ لِیؤْذَنَ لَهُمْ) مُعَذّرون: به معنی «عذرآورندگان» است و «مُعَذِّر» اسم فاعل از تعذیر به معنی «
تقصیر» است و یا از
اعتذار به معنی «عذر آوردن» و بنابراین احتمال، تاء باب افتعال پس از نقل حرکت آن به ما قبل، قلب به ذال و در آن
ادغام شده است.
بعضی از
مفسران گفته‌اند: معذّرون، یعنی «عذرتراشان» که در واقع عذری ندارند و مقصر هستند.
تفسیر نمونه می‌نویسد: منظور از «معذّرون» در
آیه مورد بحث کسانی هستند که عذرهای واهی و دروغین، برای فرار از
جهاد می‌تراشند و یا این که «معذّرون» همه گروه‌هایی را شامل می‌شود که با اظهار عذر اعم از این که
راست باشد یا
دروغ از شرکت در جهاد خودداری می‌کنند، ولی قرائن نشان می‌دهد که «معذّرون» همان معذوران واقعی هستند.
به موردی از کاربرد
مُعَذّرون در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ جاء الْمُعَذِّرونَ مِنَ الاَعْرابِ لِیؤْذَنَ لَهُمْ وَ قَعَدَ الَّذینَ کَذَبواْ اللّهَ وَ رَسولَهُ سَیُصیبُ الَّذینَ کَفَرواْ مِنْهُمْ عَذابٌ اَلیمٌ) (و معذوران از
اعراب، نزد تو آمدند که به آن‌ها اجازه عدم شرکت در جهاد داده شود؛ ولی کسانی که به
خدا و پیامبرش دروغ گفتند، بدون هیچ عذری از جهاد کناره‌گیری کردند؛ به زودی به کسانی از آن‌ها که
کفر ورزیدند و بدون عذر مخالفت کردند،
عذاب دردناکی خواهد رسید.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
(وَ جاءَ الْمُعَذِّرونَ مِنَ الْاَعْرابِ لِیؤْذَنَ لَهُمْ... ) ظاهرا منظور از معذرون پوزش‌طلبانی است که مانند اشخاص بی بضاعت و امثال آن‌ها به نداشتن
اسلحه عذر می‌خواستند، چون می‌فرماید:
(وَ قَعَدَ الَّذینَ کَذَبوا) و سیاق کلام دلالت دارد بر اینکه می‌خواهد یکی از دو
طائفه را با دیگری
قیاس کند تا پستی و
دنائت منافقین و
فساد دل‌ها و
شقاوت قلب‌هایشان روشن‌تر نمایان شود، زیرا
فریضه دینی جهاد و یاری خدا و
رسول، همه تهی‌دستان عرب را به هیجان درآورد و به نزد
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) آمدند و از نداشتن اسلحه عذر خواسته و دستور طلبیدند و اما در این دروغگویان هیچ اثری نگذاشت.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «مُعَذّرون»، ج۳، ص۱۳۲.
