• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مضی (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





مُضىّ (به ضم میم و یاء مشدد) از واژگان نهج البلاغه به معنای رفتن و گذشتن است.
از مشتقات این کلمه در نهج‌ البلاغه، اِمْضاء (به همزه مکسور و سکون میم) به معنى انفاذ است.



مُضىّ به معنای رفتن و گذشتن است: «ذهب و خلا» به معنى مداومت نيز آيد.
اِمْضاء به معنى انفاذ است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:


۲.۱ - أَمْضَى - خطبه ۲۰۵ (طلحه و زبیر)

هنگامى كه «طلحه» و «زبیر» پس از بیعت با امام عليه السلام اعتراض كردند كه چرا در امور با آنان مشورت نكرده و از آن‌ها كمک نگرفته است، امام عليه السلام اين سخن را در پاسخ آن‌ها فرمود:
«وَ أَمْضَى فيهِ حُكْمَهُ.»
«فرمان آن را صادر كرده.» يعنى انفاذ كرد و اجرا نمود.

۲.۲ - بِأَمْضَى - نامه ۱۷ (خطاب به معاویه)

حضرت به معاویه مى‌نويسد:
«فَلَسْتَ بِأَمْضَى عَلَى الشَّكِّ مِنّي عَلَى الْيَقينِ.»
«نيستى مداوم‌تر بر شک از من بر يقين.»
مواردی از این ماده در «نهج‌البلاغه» استفاده شده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۸۲.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ص۳۹۴.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۲۲۷.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۵۱۲، خطبه ۲۰۵.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۲۱۱، خطبه ۲۰۰.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۲۲، خطبه ۲۰۵.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۰۳، خطبه ۲۰۵.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۵.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۱۹.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۸، ص۸۷.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۵۷.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص۷.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۰۱، نامه ۱۷.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۹، نامه ۱۷.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۷۵، نامه ۱۷.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۵۸۵، نامه ۱۷.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۶۷.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۶۷۲.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۹، ص۲۱۶.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۸، ص۲۲۷.    
۲۱. ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۵، ص۱۱۷.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «مضیّ»، ج۲، ص۹۸۲.    






جعبه ابزار