مضطّر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مراد از مضطر، قائم آل محمد صلّى اللّه عليه و اله است. وقتى كه در آخرالزمان ستم و بيداد و
فساد در نتيجه سلطه پيدا كردن مستكبران و
انحراف مردم از صراط مستقيم سرتاسر
جهان را پر ساخت، آن حضرت در بين ركن و مقام (در مسجدالحرام) دو ركعت
نماز مى‌خواند و آن‌گاه دست به
دعا برداشته، از
خداوند تعجيل در فرج خود را مى‌خواهد... .
مضطر یکی از
القاب حضرت مهدی (عجل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف) است.
مضطر در
لغت به معنای کسی است که
بیماری، فقر یا سختی‌های روزگار، او را ناگزیر به
تضرع در درگاه
خداوند سبحانه و تعالی کرده است.
در برخی
روایات، این واژه، به عنوان یکی از القاب
حضرت مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) شمرده شده و در
قرآن مجید نیز مورد اشاره قرار گرفته است:
«أَمَّنْ یُجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذٰا دَعٰاهُ وَ یَکْشِفُ السُّوءَ»؛
ای کسی که دعای مضطر را
اجابت می‌کند و گرفتاری را برطرف می‌سازد.
در برخی
روایات، این
آیه به
حضرت مهدی (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف) و قیام آن حضرت تطبیق شده است.
امام صادق (علیه‌السلام) فرمود:
«نزلت فی القائم (علیه‌السلام) هو و اللّه المضطرّ إذا صلّی فی المقام رکعتین و دعا اللّه فأجابه و یکشف السّوء و یجعله خلیفة فی الأرض»؛ «این آیه دربارۀ مهدی از
آل‌محمد (علیهم‌السلام) نازل شده است. به خدا سوگند! مضطر اوست. هنگامی که در
مقام ابراهیم دو رکعت
نماز به جا می‌آورد و دست به درگاه خداوند متعال برمی‌دارد، خداوند سبحانه و تعالی دعای او را اجابت می‌کند، ناراحتی‌ها را برطرف می‌سازد و او را خلیفۀ روی زمین قرار می‌دهد».
بدون شک منظور از این
تفسیر، منحصر ساختن مفهوم
آیه، به وجود مبارک [امام عصر|حضرت مهدی (عجل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف)]] نیست؛ بلکه آیه معنای گسترده‌ای دارد که یکی از مصداق‌های روشن آن، وجود حضرت مهدی (عجل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف) است. زمانی که همه جا را
فساد می‌گیرد، درها بسته می‌شود، بشریت در بن‌بست سختی قرار می‌گیرد و حالت
اضطرار در کل
عالم نمایان می‌شود، این هنگام، حضرت مهدی (عجل‌الله‌تعالي‌فرجه‌الشريف) جهانی او قرار می‌دهد و به مصداق یَجْعَلُکُمْ خُلَفٰاءَ اَلْأَرْضِ؛ او و یارانش را جانشینان روی
زمین می‌کند.
فرهنگ‌نامه مهدویت، سلیمیان، خدامراد، ص۴۰۲، برگرفته از مقاله «مضطر».
